མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ཞུགས་སོ།།
ཟབ་ཞིང་མངོན་པའི་མཛོད་ཆེན་ནམ་མཁའི་མཐའ། །
བྱིས་པ་རང་འདྲས་གཞལ་བ་མི་ནུས་མོད། །
འོན་ཀྱང་བཤེས་གཉེན་དམ་པའི་བཀའ་དྲིན་ལས། །
བདག་བློར་གང་ཤར་འབྲི་ལ་སྤྲོ་བས་འཇུག །
མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ཞུགས་སོ།།
༡༽བསྟན་བཅོས་འདིའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་གཞུང་ཚིག་ངོས་བཟུང་ནས། གང་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པ་ཡུལ། གང་གིས་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་གང་ཟག་ མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་ཚུལ། མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་བཅས་བྲིས?
ལན=བསྟན་བཅོས་འདིའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་གཞུང་ཚིག་ནི།
གང་ཞིག་ཀུན་ལ་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་ཞིང་།།
འཁོར་བའི་འདམ་ལས་འགྲོ་བ་དྲངས་མཛད་པ།།
དོན་བཞིན་སྟོན་པདེ་ཕྱག་འཚལདེ་ལ་ཕྱག་འཚལ།། ཞེས་སོ།། གང་ལ་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ནི། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ལགས།
གང་གིས་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་གང་ཟག་ནི། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་དང་།
མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་ཚུལ་ནི། སྒོ་གསུམ་གུས་པ་ཆེན་པོས་སམ་སྟོན་པའིི་ཆེ་བ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་སོ།།
མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དགོས་པ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་ཅིང་། བརྩམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཆེད་དུའོ།། །།
༢༽ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ངོས་བཟུང་ནས་ཅི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་ཆོས་མངོན་པ་དང་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ?
ལན=ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་རྗེས་འབྲངས་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་ལྔའམ་བཞིའོ།།
བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཆོས་དང་། ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་ཡང་ནས་ཡང་བསྟན་པ་དང་། རྒོལ་བ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པས་ན་ཆོས་མངོན་པ་དང་།
མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གཞུང་ལས།
འདིར་དེའི་དོན་དུ་ཡང་དག་ཆུད་ཕྱིར་རམ།།
འདི་ཡི་གནས་དེ་ཡིན་པས་ཆོས་མངོན་མཛོད།། ཅེས་པས་བསྟན་བཅོས་འདིར་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་དོན་གཅེས་གཅེས་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་ན་དེ་ལས་འདི་ཕྱུང་བས་འདི་ཡི་གནས་ནི་ཆོས་མངོན་པ་དེ་ཡིན་པས་ཆོས་མངོན་པའི་མཛོད་ཅེས་གྲགས་སོ།། །།
༣༽ཆོས་མངོན་པའི་ངོ་བོ། ཆོས་མངོན་པའི་དབྱེ་བ། ཆོས་མངོན་པའི་ངེས་ཚིག འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་གསལ་པོར་བྲིས?
ལན=ཆོས་མངོན་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་མངོན་པའི་དབྱེ་བ་ནི། གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ནི། དོན་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་དང་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་མངོན་པ་དང་། གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ནི། འབྲས་བུའི་ཆོས་མངོན་པ་དང་། རྒྱུའི་ཆོས་མངོན་པ་དང་། གཞུང་གི་ཆོས་མངོན་པའོ།།ཆོས་མངོན་པའི་ངེས་ཚིག་ནི། དྷརྨྨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྷ་ར་ཞེས་པ་འཛིན་པས་ན་ཆོས་དང་། ཨ་བྷི་མུ་ཁ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྒོ་དང་། ཨ་བྷི་ཀྵ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་ཡང་ནས་ཡང་དང་། ཨ་བྷི་བྷུ་ཡ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་ན་མངོན་པའོ།། ཞེས་སོ།།
འཁོར་དང་བཅས་ན་ཕུང་པོ་དུ་ཡིན་པ་ནི། དེ་དག་བསམ་གཏན་ས་དྲུག་ལ་བརྟེན་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་དང་པོ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ན་ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་ནོ།།
༤༽ཅི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་དང་དེ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སུས་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ་ཁ་གསལ་བྲིས?
ལན=ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་ཞེ་ན། གཞུང་ལས།
ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས།།
གང་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ།།
ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་སྲིད་མཚོ་འདིར་འཁྱམས་ཏེ།།
དེ་བས་ན་དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟོན་པས་གསུངས་སོ་ལོ།། ཞེས་པ་ལྟར། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་མེད་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཐབས་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཞི་ན་དེས་ལས་བསགས་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྲིད་པ་འཁོར་བའི་མཚོ་འདིར་འཁྱམས་ནས་ཐར་མི་སྟེར་བས། སྟོན་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ།།
༥༽མངོན་པ་སྡེ་བདུན་ངོས་བཟུང་ནས་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་རྩ་ཚིག་དང་སྦྱར་ནས་བཀོད?
ལན=མངོན་པ་སྡེ་བདུན་ནི། ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་ཀ་ཏྱའི་བུས། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་ནི་ལྷ་སྐྱིད་ཀྱིས།། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤཱ་རིའི་བུས། །གདགས་པའི་བསྟན་བཅོས་མོའུ་འགལ་བུས། འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་གསུས་པོ་ཆེས། །ཁམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་པོས་བྱས། ཞེས་པ་ལྟར་བདུན་ནོ།།
དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་རྩ་ཚིག་དང་སྦྱར་ནས་བཀོད་པ་ནི། ཟག་བཅས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཞིང་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་པས་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་མའི་རྒྱུད་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་ རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཅེས་པས་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་བཅས་ལྷག་མེད་ཀྱི་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ནི་ཉིང་དགོས་ཡིན་ཞིང་དེ་ནི། མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས།།ཞེས་པ་ནས་དེ་བས་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་པ་དང་། ཉིང་དགོས་དགོས་པ་དགོས་པ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་འབྲེལ་བའོ།།
༦༽འདུས་བྱས་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་ཀྱང་།། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ།། ཞེས་གསུངས་ན་ཕུང་པོའི་དབྱེ་བ་འདུས་བྱས་དང་ཟག་བཅས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཅས་བྲིས?
ལན=ཕུང་པོའི་དབྱེ་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ།།
འདུས་བྱས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། གཞུང་ལས།
དེ་དག་ཉིད་དུས་གཏམ་གཞི་དང་།།
ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་གཞི་དང་བཅས།། ཞེས་པ་ལྟར་
སོང་བ་འགྲོ་བ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དུས་དང་། གཏམ་ནི་ངག་གོ་དེའི་གཞི་ནི་མིང་སྟེ་
དོན་དང་བཅས་པའི་གཞི་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ན་གཏམ་གཞི་དང་། གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་ནི་
ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་དང་། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་
ཕྱིར་གཞི་དང་བཅས་པའོ།།
ཟག་བཅས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི།
གཞུང་ལས། གང་དག་ཟག་བཅས་ཉེར་ལེན་པའི།།
ཕུང་པོའང་དེ་དག་འཐབ་བཅས་ཀྱང་།།
སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་དང་།།
ལྟ་གནས་སྲིད་པའང་དེ་དག་ཡིན།། ཞེས་པ་ལྟར།
ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ། འཐབ་བཅས། སྡུག་བསྔལ། ཀུན་འབྱུང་། འཇིག་རྟེན། ལྟ་གནས། སྲིད་པའོ།།
༧༽ཅི་ཕྱིར་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ་རྒྱུ་མཚན་བཅས་བཀོད?
ལན=གཞུང་ལས། རྨོངས་དབང་འདོད་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར།།
ཕུང་པོ་ལ་སོགས་གསུམ་བསྟན་ཏོ།།
ཞེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་དབང་པོ་གསུམ་དང་། འདོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། ཁ་ཅིག་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་རིལ་པོའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་རྨོངས། ཁ་ཅིག་གཟུགས་ཁོ་ན་ལ། ཁ་ཅིག་གཟུགས་དང་སེམས་དག་ལའོ། །དབང་པོ་གསུམ་ནི། རྣོ་འབྲིང་རྟུལ་པའོ། །འདོད་པ་གསུམ་ནི་ཚིག་བསྡུས་པ་བར་མ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། །།
༨༽ཅི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་དག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས་བཤད་ལ་ཕུང་པོ་དག་ཏུ་མ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཕུང་པོ་ལྔའི་གོ་རིམ་ངེས་ཚུལ་ཡང་བྲིས?
ལན=ཕུང་པོ་དག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས་མ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི།
གཞུང་ལས། ཕུང་པོར་དག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས།།
དོན་དུ་མི་རུང་ཕྱིར་མ་བཤད།།
ཅེས་སྤུང་བའི་དོན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དེ་དག་གི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་ནི་མི་ནུས་པས་ཕུང་པོ་དྲུག་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།།
གོ་རིམ་ངེས་ཚུལ་ནི།
གཞུང་ལས། རིམ་ནི་རགས་དང་ཀུན་ཉོན་མོངས།།
སྣོད་སོགས་དོན་ཁམས་ཇི་བཞིན་ནོ།།
ཞེས་པས་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་གོ་
རིམ་ངེས་ཚུལ་དང་། གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་སོགས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་བྱུང
བའི་རིམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་རིམ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ།།
༩༽ཅི་ཕྱིར་མིག་གི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནམ?
ལན=གཞུང་ལས། བྱེ་བྲག་དོན་དང་གཙོ་བོའི་ཕྱིར།།
ཆོས་མང་བ་དང་མཆོག་བསྡུས་ཕྱིར།།
གཅིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་།།
གཅིག་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད།།
ཅེས་པ་ལྟར་སྤྱིའི་བྱེ་བྲག་གི་དོན་
དང་ཡང་ན་བསྟན་ཏུ་རུང་བ་དང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པས་གཙོ་བོའི་ཕྱིར་ན་མིག་གི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མང་བ་རྣམས་བསྡུས་པ་
དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བརྗོད་དོ།།
༡༠༽ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ནས་དེ་དག་ལས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་བཅས་དང་ཐོགས་མེད་དགེ་མི་དགེ་ལུང་དུ་མི་བསྟན་པ་རྣམས་ངོས་ཟུངས?
ལན=ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ནི། རྟེན་དབང་པོའི་ཁམས་དྲུག་ནི། མིག་གི་ཁམས། རྣ་བའི་ཁམས། སྣའི་ཁམས། ལྕེའི་ཁམས། ལུས་ཀྱི་ཁམས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་དྲུག་དང་།
བརྟེན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དྲུག་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་དང་།
དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་ཁམས་དྲུག་ནི། གཟུགས། སྒྲ། དྲི། རོ། རེག་བྱ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་དོ།།
གཞུང་ལས། བསྟན་ཡོད་འདིར་ནི་གཟུགས་གཅིག་པུ།།
ཐོགས་དང་བཅས་པ་གཟུགས་ཅན་བཅུ།།
ལུང་མ་བསྟན་བརྒྱད་དེ་དག་ཉིད།།
ཅེས་པས་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་པུ་དང་། ལྷག་མ་བཅུ་བདུན་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་སྟེ་གཟུགས་ཅན་བཅུ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལྷག་མ་སེམས་ཁམས་བདུན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་བརྒྱད་ནི་ཐོགས་མེད་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་དོན་ལྔ་ལས་གཟུགས་སྒྲ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ་བརྒྱད་ནི་ལུང་མ་བསྟན་དང་། གཞན་ཁམས་བཅུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སེམས་ཁམས་བདུན་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ལུང་མ་བསྟན་ནོ།།
༡༡༽དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་བཞིན་ངོས་ཟུངས་ནས་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་དོན་བཞི་ལ།།
དབང་བྱེད་བཞི་རྣམས་གཉིས་ལ་ལོ།། ཞེས་པའི་ཚིག་འགྲེལ་བྲིས?
ལན། དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནི། མིག་གི་དབང་པོ། རྣ་བའི་དབང་པོ། སྣའི་དབང་པོ། ལྕེའི་དབང་པོ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ། མོའི་དབང་པོ། ཕོའི་དབང་པོ། སྲོག་གི་དབང་པོ། བདེ་བའི་དབང་པོ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ། ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ། དད་པའི་དབང་པོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ། དྲན་པའི་དབང་པོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ།།ཚིག་འགྲེལ་ནི།
མིག་རྣ་བ་སྣ་ལྕེ་ལུས་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི། ལུས་མཛེས་པར་བྱ་བ་དང་། ལུས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུན་ཉིད་དེ་དོན་བཞི་ལ་དབང་བྱེད། ཕོ་དང་མོ་སྲོག་དང་ཡིད་དབང་བཞི་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན། དོན་གཉིས་ལ། དང་པོ་གཉིས། སེམས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དག་ལ་དབང་བྱེད། ཕྱི་མ་གཉིས་རིས་མཐུན་པར་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དག་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།།
༡༢༽དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཟག་བཅས་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་་་ཟག་མེད་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་་་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་་་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དུ་་་རྣམ་སྨིན་་དང་རྣམ་སྨིན་མིན་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་གསལ་པོར་ཞོག?
ལན=གཞུང་ལས། ་་་་་་་གསུམ་ནི་དྲི་མ་མེད།།
གཟུགས་ཅན་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་དག།
ཟག་དང་བཅས་པ་དགུ་རྣམ་གཉིས།།
སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན་བཅུ་གཉིས་གཉིས།།
ཐ་མ་བརྒྱད་དང་ཡིད་མི་བདེ།།
མ་གཏོགས་པ་སྟེ་དེ་གཅིག་ནི།།
རྣམ་པར་སྨིན་བཅས་བཅུ་རྣམ་གཉིས།།
ཞེས་པ་ལྟར། གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་བདུན་དང་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཟག་བཅས་དང། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ། ཀུན་ཤེས། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཟག་མེད་དང་། ཡིད་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་དང་དད་པ་སོགས་ལྔ་ནི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་དང་། སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་བདུན་རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་དབང་པོ་བརྒྱད་དང་སྲོག་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མ་གཏོགས་པའི་དབང་པོ་ལྷག་མ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀའོ།། །།
༡༣༽དབང་པོ་ཉེར་གཉིས་ལས་་་་དབང་པོ་དུ་ཞིག་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་པ་དང་དབང་པོ་དེ་དག་ལས་མཐོང་སྤང་ཡིན་པ་དང་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པ་་་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་དག་གཞུང་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་བྲིས?
ལན=གཞུང་ལས། དྲི་མེད་མ་གཏོགས་འདོད་པར་གཏོགས།།
ཕོ་མོའི་དབང་དང་སྡུག་བསྔལ་དག།
མ་གཏོགས་གཟུགས་གཏོགས་གཟུགས་ཅན་དང།།
བདེ་བའང་མ་གཏོགས་གཟུགས་མེད་གཏོགས།།
ཞེས་ཀུན་ཤེས་སོགས་དྲི་མ་མེད་པ་གསུམ་མ་གཏོགས་ཐམས་ཅད་འདོད་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་དང་། ཕོ་མོའི་དབང་པོ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་མ་
གཏོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་དང་། གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་
བདེ་བའང་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་སོ།།
མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་ཡིན་པ་དང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་ནི།
གཞུང་ལས། ཡིད་དང་ཚོར་བ་གསུམ་རྣམ་གསུམ།།
གཉིས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་ཡིད་མི་བདེ།།
དགུ་ནི་སྒོམ་པས་ལྔ་པོ་ནི།།
སྤང་བར་བྱ་མིན་ཡང་གསུམ་མིན།།
ཞེས་ཡིད་དང་ཚོར་བ་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་
བདེ་དང་བཏང་སྙོམས་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་དང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ།། ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་གཉིས་ཀའི་སྤང་བྱ་དང་། མིག་སོགས་
བདུན་དང་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དགུ་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ།། ཟག་མེད་ཀྱི་དད་སོགས་ལྔ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་གསུམ་ནི་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་ནོ།། །།
༡༤༽སེམས་བྱུང་རྣམ་ལྔ་སྟེ།། ས་མང་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར།། ཞེས་པའི་སྐབས་སུ་སྡེ་
ཚན་དུ་ངེས་པའི་སེམས་བྱུང་དང་སྡེ་ཚན་དུ་མ་ངེས་པའི་སེམས་བྱུང་དུ་ཡོད་རེ་རེ་བཞིན་ངོས་བཟུང་ནས་སེམས་བྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བྲིས?
ལན=སྡེ་ཚན་དུ་ངེས་པའི་སེམས་བྱུང་ནི། གཞུང་ལས།
སེམས་བྱུང་རྣམ་ལྔ་སྟེ།།
ས་མང་ལ་སོགས་ཐ་དད་ཕྱིར།།
ཞེས་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ས་མང་བཅུ། དགེ་བའི་ས་མང་བཅུ། ཉོན་མོངས་ཆེན་པོའི་ས་
མང་དྲུག། མི་དགེ་བའི་ས་མང་གཉིས། ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་མང་བཅུ་ནི་སྡེ་ཚན་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ།།
སེམས་ཀྱི་ས་མང་བཅུ་ནི། གཞུང་ལས། ཚོར་དང་སེམས་པ་འདུ་ཤེས་དང་།།
འདུན་དང་རེག་དང་བློ་གྲོས་དྲན།།
ཡིད་ལ་བྱེད་དང་མོས་པ་དང་།།
ཏིང་ངེ་འཛིན་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ།། ཞེས་སོ།།
དགེ་བའི་ས་མང་བཅུ་ནི། གཞུང་ལས། དད་དང་བག་ཡོད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས།།
བཏང་སྙོམས་ངོ་ཚ་ཤེས་ཁྲེལ་ཡོད།།
རྩ་བ་གཉིས་རྣམ་མི་འཚེ་དང་།།
བརྩོན་འགྲུས་རྟག་ཏུ་དགེ་ལས་འབྱུང་།། ཞེས་སོ།།
ཉོན་མོངས་ཆེན་པོའི་ས་མང་དྲུག་ནི། གཞུངལས།
རྨོངས་དང་བག་མེད་ལེ་ལོ་དང་།།
མ་དད་པ་དང་རྨུགས་དང་རྒོད།།
ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་།།
མི་དགེ་བའི་ས་མང་གཉིས་ནི། གཞུང་ལས། མི་དགེ་ལ་ནི་ཁྲེལ་མེད་དང་།།
ངོ་ཚ་མེད་པའོ་་་་་་་་་་་་་།།
ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་མང་བཅུ་ནི། གཞུང་ལས། ་་་་་ཁྲོ་བ་དང་།། ཁོན་དུ་འཛིན་དང་གཡོ་
དང་ནི།། ཕྲག་དོད་འཚིག་འཆབ་སེར་སྣ་དང་།། སྒྱུ་དང་རྒྱགས་དང་རྣམ་འཚེ་ནི།། ཉོན་
མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས།། ཞེས་སོ།
སྡེ་ཚན་དུ་མ་ངེས་པའི་སེམས་བྱུང་ནི། རྟོག་པ། དཔྱོད་པ། འགྱོད་པ། གཉིད། ཁོང་ཁྲོ། འདོད་ཆགས། ང་རྒྱལ། ཐེ་ཚོམ་ཏེ་བཏགས་ཡོད་བརྒྱད་ནི་སྡེ་ཚན་དུ་མ་ངེས་པའོ།།
སེམས་བྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རང་སྟོབས་ཀྱི་འཛིན་པའོ།། །།
༡༥༽དགའ་བ་དང་གུས་པ་གཉིས་ཀྱི་གོ་དོན་བྲིས་ནས་་སྤྱིར་དགའ་དད་ལ་མུ་བཞི་འཇོག་ཚུལ་དང་བྱེ་བྲག་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ནས་དགའ་བ་དང་གུས་པ་གཉིས་ལ་མུ་བཞི་བརྩི་ཚུལ་མཁན་པོ་གཞན་དགའ་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བྲིས?
ལན=དགའ་བ་དང་གུས་པ་གཉིས་ཀྱི་གོ་དོན་ནི། གཞུང་ལས།
དགའ་དད་གུས་ཉིད་ངོ་ཚ་ཤེས།།
ཞེས་དགའ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་དེ་མ་ཡིན་པའོ།།སྔ་མ་ནི་སྲེད་པ་དང་། ཕྱི་མ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དད་པ་ཡིན་ཞིང་། གུས་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ།།
མུ་གཞི་འཇོག་ཚུལ་ནི། མུ་དང་པོ་དད་པ་ཡིན་ལ་དགའ་བ་མ་ཡིན་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་ལྟ་བུའོ།།
མུ་གཉིས་པ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ་དགའ་བ་ཡིན་པ་ནི་ དགའ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལྟ་བུའོ།།
མུ་གསུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི། འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་ལྟ་བུའོ།།
མུ་བཞི་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི། རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའོ།།
གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ནས་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ལ་མུ་བརྩི་ཚུལ་ནི།
མུ་དང་པོ་དགའ་བ་ཡིན་ལ་གུས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། བུ་དང་ཆུང་མ་སོགས་ལ་དགའ་བ་ལྟ་བུའོ།།
མུ་གཉིས་པ་དགའ་བ་མ་ཡིན་ལ་གུས་པ་ཡིན་པ་ནི། བླ་མ་གཞན་དག་ལ་གུས་པ་ལྟ་བུའོ།།
མུ་གསུམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི། རང་གི་བླ་མ་ལ་གུས་པ་ལྟ་བུའོ།།
མུ་བཞི་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི། དེ་དག་མ་གཏོགས་པའོ།། ཞེས་མཁན་པོ་གཞན་དགའ་ཞབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས་འདུག་གོ།
༡༦༽ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་ཁྱད་པར་བྲིས་ནས་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་གྱི་གོ་དོན་དང་དེ་རྣམས་དོན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཚུལ་དང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གཉིས་པོ་
རྣམ་པ་དུ་ཞིག་གི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ནམ་ཁ་གསལ་ཞོག?
ལན=ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གཞུང་ལས། ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་རྒྱགས་པ་ནི།
རང་གི་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡི།།
སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའོ།།
ཞེས་ཕ་རོལ་པོ་ལས་རིགས་དང་ཡོན་ཏན་སོགས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཁེངས་པ་ནི་ང་
རྒྱལ་དང་། རང་གི་རིགས་གཟུགས་མཛེས་སོགས་ཆོས་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་རྒྱགས་པ་ཡིན་ནོ།།
གཞུངལས་ལས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་ཤེས་ནི།།
དོན་གཅིག་་་་་་།། ཞེས་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པར་འབྱེད་པས་སེམས་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཤེས་པས་ན་ཡིད་དང་། དམིགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ན་རྣམ་ཤེས་སོ།།
དོན་གཅིག་ཡིན་པའི་ཚུལ་ནི། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཡིན་པ་དང་ དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་ཡིན་ནོ།།
གཞུང་ལས། ་་་་་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་དང།།
རྟེན་དང་དམིགས་དང་རྣམ་བཅས་དང་།།
མཚུངས་པར་ལྡན་པའང་རྣམ་པ་ལྔ།།
སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་རྟེན་དབང་པོ་མཚུངས་པ། དམིགས་པ་ཡུལ་མཚུངས་པ། རྣམ་པ་འཛིན་སྟངས་མཚུངས་པ། དུས་ད་ལྟ་བ་མཚུངས་པ། རྫས་རེ་རེ་བ་མཚུངས་པ་སྟེ་མཚུངས་པ་རྣམ་ལྔའི་སྒོ་ནས་མཚུངས་སོ།། །།
༡༧༽མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་གཞུང་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་བྲིས་ནས་་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ?
ལན=གཞུང་ལས། མི་ལྡན་པ་ཡི་འདུ་བྱེད་རྣམས།།
ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་སྐལ་མཉམ་དང་།།
འདུ་ཤེས་མེད་སྙོམས་འཇུག་པ་དང་།།
སྲོག་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ནི།།
མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་།། ཞེས་པ་ལྟར་མི་ལྡན་པའི་
འདུ་བྱེད་བཅུ་བཞི་ནི། ཐོབ་པ་དང་། མ་ཐོབ་པ་དང་། སྐལ་མཉམ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པ་
དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང་། སྲོག་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཇིག་པ་དང་། མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཏེ་བཅུ་བཞིའོ།། འདུ་བྱེད་འདི་དག་ནི་སེམས་དང་
མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་མི་ལྡན་
པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱའོ།། །།
༡༨༽འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་འདུ་ཤེས།། མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས།། ཞེས་
སོགས་ཀྱི་སྐབས་་་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་་་་དེ་གནས་གང་དུ་གནས་པ་ཡིན་པ་དང་བྱུང་བ་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་གང་ཡིན?
ལན=འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་རྣམས་ཡིན་ནོ།།
དེ་གནས་གང་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞུང་ལས། ་་་་་་་་་་་་དེ་འབྲས་ཆེ།།
ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ།།
བྱུང་བ་གསུམ་གྱི་ནང་ལས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞུང་ལས། ་་་་་་་རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་
ཞེས་པས་དེ་ནི་རྣམ་སྨིན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། །།
༡༩༽སྲོག་ནི་ཚེ་ཡིན་དྲོད་དང་ནི།། རྣམ་ཤེས་རྟེན་གང་ཡིན་པའོ།། ཞེས་པའི་འགྲེལ་པ་
བྲིས་ནས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་སོགས་བཞིའི་གོ་དོན་མ་ནོར་བ་ཁོད?
ལན=ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ཚེ་ཡིན་ལ། ཚེ་ནི་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་རྒྱུན་ཆགས་སུ་གནས་པའི་རྟེན་དང་རྒྱུ་གང་ཡིན་པའོ།། དེ་ཡང་ཁམས་འོག་མ་གཉིས་ན་དེ་གཉིས་ཀ་དང་། གཟུགས་མེད་ན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་
པའོ།།
གཞུང་ལས། མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་།།
རྒ་དང་གནས་དང་མི་རྟག་ཉིད།།
ཞེས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་།
གནས་པར་བྱེད་པའི་གནས་པ་དང་། རྙིང་པར་བྱེད་པའི་རྒ་བ་དང་། འཇིག་པར་བྱེད་པའི་
མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་བཞིའོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།། །།
༢༠༽རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྲིས་ནས་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་་རྒྱུ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ཡང་མ་ནོར་བ་བྲིས?
ལན=རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ནི། སྐྱེད་བྱེད་དོ།།
རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། གྲོགས་བྱེད་པའོ།
དང་པོ་རྒྱུ་ལ་དབྱེ་ན།
གཞུང་ལས། བྱེད་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་།།
སྐལ་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་།།
ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་དང་།།
རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད།། ཞེས་པས། བྱེད་རྒྱུ་དང་། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང། སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དང་། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང་། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་སྟེ་རྒྱུ་དྲུག་དང་།
རྐྱེན་ལ་དབྱེ་ན།
གཞུང་ལས། རྐྱེན་ནི་བཞི་པོ་དག་ཏུ་གསུངས།།
ཞེས་རྒྱུའི་རྐྱེན། དམིགས་པའི་རྐྱེན། བདག་པོའི་རྐྱེན་དང་། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནོ།།
དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། དེས་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་དང་འགྲུས་པར་བྱེད་པས་ན་རིམ་པ་
ལྟར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་བརྗོད་ཀྱི་དོན་ལ་ཐ་དད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།། ཞེས་མཆིམས་ཆེན་
དུ་དེ་ལྟར་གསུངས་སོ།།
རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞུང་ལས།
རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ལྔ་ཡིན།།
ཞེས་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ལྔ་ཡིན་ནོ།།
གཞུང་ལས། རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ཐ་མའི་ཡིན།།
བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དང་པོའི་ཡིན།།
རྒྱུ་མཐུན་སྐལ་མཉམ་ཀུན་འགྲོ་བའི།།
སྐྱེས་བུ་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་ཡིན།།
ཞེས་པ་ལྟར་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ཐ་མ་རྣམ་སྨིན་གྱི་རྒྱུའི་ཡིན་ནོ།། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་པོ་བྱེད་རྒྱུའི་ཡིན་ནོ།། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྐལ་མཉམ་དང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ནོ།། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ནོ།། །།
༢༡༽འདོད་པའི་ཁམས་ངོས་ཟུངས་ནས་དེ་ལ་གནས་དུ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་གསལ་པོར་བྲིས?
ལན=འདོད་པའི་ཁམས་ནི། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་
པས་ཁམས་ཏེ་འདོད་ཁམས་སོ།
དེ་ལ་དབྱེ་ན། གཞུང་ལས། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་།།
མི་རྣམས་དང་ནི་ལྷ་དྲུག་དག།
འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་དམྱལ་བ་དང་།།
གླིང་དབྱེ་བ་ལས་དེ་ཉི་ཤུ།།
ཞེས་པ་ལྟར། དམྱལ་བ་བརྒྱད། ཡང་གསོས། ཐིག་ནག བསྡུས་འཇོམས། ངུ་འབོད། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ། ཚ་བ། རབ་ཏུ་ཚ་བ། མནར་མེད་པ་དང་། ཡི་དྭགས། དུད་འགྲོ་དང་། མི་རྣམས་ལ་བཞི་སྟེ་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་དང་། ལྷ་ལ་དྲུག་སྟེ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ། འཐབ་བྲལ། དགའ་ལྡན། འཕྲུལ་དགའ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དེ་གནས་ཉི་ཤུ་ཡོད་དོ།། །།
༢༢༽གཟུགས་ཁམས་གནས་རིས་བཅུ་བདུན་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་གནས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་སྐྱེ་བ་ལས་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་ནམ?
ལན=གཟུགས་ཁམས་གནས་རིས་བཅུ་བདུན་ནི། གཞུང་ལས།
གོང་མའི་གནས་དག་བཅུ་བདུན་ནི།།
གཟུགས་ཁམས་ཡིན་དེར་སོ་སོ་ཡི།།
བསམ་གཏན་ས་ནི་གསུམ་པ་ཡིན།།
བཞི་པ་ས་ནི་བརྒྱད་པ་ཡིན།།
ཞེས་པ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཚངས་རིས། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོད། ཚངས་པ་ཆེན་པོའོ།།
བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་གསུམ་སྟེ། འོད་ཆུང་། ཚད་མེད་འོད། འོད་གསལ་ལོ།།
བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་ཡང་གསུམ་སྟེ། དགེ་ཆུང་། ཚད་མེད་དགེ། དགེ་རྒྱས་རྣམས་སོ།།
བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་ནི་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། སྤྲིན་མེད། བསོད་ནམས་སྐྱེས། འབྲས་བུ་ཆེ་བ། མི་ཆེ་བ། མི་གདུང་བ། གྱ་ནོམ་སྣང་བ། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ། འོག་མིན་རྣམས་ཏེ་་བཅུ་བདུན་ནོ།།
གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་གནས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། གཞུང་ལས།
གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་གནས་མེད་དོ།།
ཞེས་གཟུགས་མེད་ཁམས་ནི་ཆོས་ཅན། གནས་གཞན་གོང་འོག་མེད་དེ། འདས་མ་འོངས་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་དང་ཆོས་གཟུགས་ཅན་མིན་པ་རྣམས་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
སྐྱེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། གཞུང་ལས།
སྐྱེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི།།
ཞེས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ།། །།
༢༣༽འགྲོ་བ་ལྔ་དང་སྐྱེ་གནས་བཞི་ངོས་ཟུངས་ནས་དེ་གཉིས་ལ་མུ་གསུམ་མུ་བཞི་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་དམ་མེད་གསལ་པོར་ཞོག?
ལན=འགྲོ་བ་ལྔ་ནི། གཞུང་ལས།
དེར་ནི་དམྱལ་སོགས་འགྲོ་བ་ལྔ།།
རང་གི་མིང་གིས་བསྟན་་་་་་་་་་།། ཞེས་པ་ལྟར། དམྱལལ་བ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། མི་དང་། ལྷ་རྣམས་སོ།།
སྐྱེ་གནས་བཞི་ནི། གཞུང་ལས། དེར་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་སོགས།།
སེམས་ཅན་སྐྱེ་གནས་བཞི་དག་ཏུ།།
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ། དྲོད་གཤེར་ནས་སྐྱེས་པ། བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ་བཞིའོ།།
དེ་གཉིས་ལ་ཁྱབ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། གདགས་པ་ལས། སྐྱེ་གནས་བཞིས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་བསྡུས་ཀྱི། འགྲོ་བ་ལྔས་ནི་སྐྱེ་གནས་བཞི་མ་བསྡུས་ཏེ། གང་ཞིག་མ་བསྡུས་ཞེ་ན་སྲིད་པ་བར་མའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ།། །།
དགེ་ལེགས་སུ་འགྱུར་ཅིག།
གནས་དང་པོ་ཁམས་བསྟན་པའི་དྲི་ལན་བཞུགས་སོ།།
༡) བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཆོད་བརྗོད་བསྟན་པའི་གཞུང་ཚིག་ངོས་བཟུང་ནས་མཆོད་པར་བརྗོད་ཚུལ་གཞུང་ལྟར་བྲིས?
ཞུ་ལན། ་གཞུང་ཚིག་ནི། གང་ཞིག་ཀུན་ལ་མུན་པ་གཏན་བཅོམཞིང་། །འཁོར་བའི་འདམ་ལས་འགྲོ་བ་དྲངས་མཛད་པ། དོན་བཞིན་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་ཡྟོན་བརྗོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། རང་གི་དོན་ལ་་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མུན་པ་གཏན་ནས་བཅོམ་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་གོ་ནས་མཆོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན།།
༢) གང་ཞིག་ཀུན་ལ་མུན་པ་གཏན་བཅོམ་ཞིང༌།།ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མུན་པ་བཞག་ནས་དེ་དག་བཅོམ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཡོད?
ལན། ༌།།ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མུན་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་བདེན་བཞི་བླང་དོར་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ལ་གེགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མུན་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་མུན་པ་དེ་ཉིད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་རྙེད་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སླར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ།།
༣) དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་རྩ་ཚིག་བཀོད་ནས་དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས?
་ཞུ་ལན། དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་གཞུང་ནི། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་མེད་པར་ཉོན་མོངས་རྣམས། །གང་ཕྱིར་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཐབས་མེད་ལ། །ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་སྲིད་མཚོ་འདིར་འཁྱམས་ཏེ། །དེ་བས་དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟོན་པས་གསུངས་སོ་ལོ། །དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི་ནི། བརྗོད་བྱ་ནི་ལྷག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིབསླབ་པ་དང་། དགོས་པ་ནི། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་དང་། ཉིང་དགོས་ནི། ཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་དང་། དེ་དག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་ནི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ།
༥) ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་ལ་རག་ལས་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡིན་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བྲིས?
ཞུ་ལན། ཆོས་མངོན་པ་བསྟན་པ་ལ་རག་ལས་པའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་གཞུང་ལས། ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཞེས་གསུངས་ལ།
འདུས་མ་བྱས་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། གང་ན་གཟུགས་ཀྱི་གོ་ཡོད་པས་མི་སྒྲིབ་པ་ཅན་རྟེན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད། གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགག་བྱ་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པ།། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་།།
རྐྱེན་མ་ཚང་བའི་སྟོབས་ཀྱི་ཆོས་མ་འོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་གཏན་དུ་གེགས་བྱེད་པ་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་ལས་གཞན་པ།། སོ་སོར་བརྟགས་མིན་གྱི་འགོག་པ།།
༦) རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་པ་གང་ཡིན་གཞུང་ལྟར་བྲིས?
ཞུ་ལན། རྣམ་ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དེ་གང་ཞེ་ན།
དྲུག་པོ་འདས་མ་ཐག་པ་ཡི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ།། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོགས། སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
༧) སྟོན་པས་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ཞེས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལོགས་སུ་ཕུང་པོར་བསྟན་པའི་དགོས་པ་ཞོག?
ཞུ་ལན། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཞུང་ལས། རྨོངས་དབང་འདོད་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་གསུམ་བསྟན་ཏོ། གསུངས་པ་ལྟར། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྨོངས་པ་གསུམ་དང་དབང་པོ་གསུམ་དང་འདོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་གོ་རིམ་བཞིན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ།།
དེགཉིས་ལོགས་སུ་བསྟན་དགོས་པ་ནི་རྩ་བ་ལས། རྩོད་པའི་རྩ་བར་གྱུར་པ་དང་། །འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཕྱིར་རིམ་རྒྱུའི་ཕྱིར། །སེམས་བྱུང་རྣམས་ལས་ཚོར་བ་དང་། །འདུ་ཤེས་ལོགས་ཤིག་ཕུང་པོར་གཞག །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།
༨) ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་དགེ་བ་ཡིན་པ་དང་ མི་དགེ་བ་ཡིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པ་སོ་སོར་འཇོག?
དྲི་བ་བཅུ་བཞི་པའི་ཞུ་ལན། ཁམས་བཅོ་ བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་དགེ་བ་དང༌།
མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་དུ་ཞེ་ན་ལུང་མ་བསྟན་བརྒྱད་།གཟུགས་སྒྲ་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ་གཞན་ཁམས་བཅུ་པོ་དག་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དག་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེཡང་གཞུང་ལས། ལུང་མ་བསྟན་བརྒྱད་དེ་དག་ཉིད། །གཟུགས་སྒྲ་མ་གཏོགས་གཞན་རྣམ་གསུམ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༩) རྟོག་དང་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་ནི།།རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་ཡིན།།ཐ་མ་གསུམ་ནི་རྣམ་གསུམ་མོ།།ལྷ་མ་རྣམས་ནི་གཉིག་ སྤངས།།ཞེས་པའི་གོ་དོན་གཞུང་ལྟར་བྲིས?
ཞུ་ལན། དེ་ཡང་རགས་པར་རྟོག་པ་དང་། ཞིབ་མོར་དཔྱོད་པ་དང་ བཅས་པ་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཁ་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་ན་རྩིང་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཁམས་ཐ་མ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམ་ པ་གསུམ་པོ་དེ་ནི་རྟོག་བཅས་དཔྱོད་བཅས་དང་ནི། རྟོག་མེད་དཔྱོད་ཙམ་དང་ནི། རྟོག་མེད་དཔྱོད་མེད་དེ། དེ་དག་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་བ་ཡིན་ ནོ། །དེ་ལས་ལྷག་མ་ཁམས་གཟུགས་ཅན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་རྣམས་ནི། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ན་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཀ་སྤངས་སོ། །
༡༠) ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་ལས་ལྟ་བ་ནི་དུ་ ལྟ་བ་མིན་པ་ནི་དུ་ཡིན་ཁ་གསལ་འཇོག?
དྲི་བ་ཅུ་བདུན་པའི་ཞུ་ལན། ཁམས་རྣམས་ལས་ལྟ་བ་ནི་དུ་ལྟ་བ་མིན་པ་ནི་དུ་ཞེ་ན།
་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། སློབ་པའི་ལྟ་བ་དང་། མི་སློབ་པའི་ལྟ་བའོ། འདི་ལས་ལོག་པ་ནི་ལྟ་མིན་ཡིན་ནོ།
གནས་གཉིས་པ།།
༡ རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་དབང་པོ་དེ་གང་ཡིན་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་རྣམ་སྨིན་ཡིན་དང་མ་ཡིན་ཁ་གསལ་བྲིས?
རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་དབང་པོ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས། སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན། ཞེས་པ་ལྟར། སྲོག་ནི་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་ནི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ལས། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་སྨིན་ཡིན་པ་འདོད་པ་ན། སློབ་དཔོན་དེ་དག་གི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཁོ་ན་སྟེ། དེས་སྔོན་གྱི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པའི་དུས་འཕེན་པ་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་ལ། སྔོན་མེད་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་སའི་འཕེན་པ་ནི་འཕེན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྲོག་གི་དབང་པོ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༢ བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ན་ལུས་ཚོར་ཡིན་པས་ཁྱབ་མི་ཁྱབ?
བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་ན་ལུས་ཚོར་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་སིམ་པའི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ཆོས་ཅན། བདེ་བའི་དབང་པོ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ལ། ལུས་ཚོར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༣ མཐོང་སྤང་དང་སྒོམ་སྤང་ སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པའི་དབང་སོ་སོ་ངོས་བཟུང་?
རྩ་གཞུང་ལས། ཡིད་དང་ཚོར་བ་གསུམ་རྣམ་གསུམ།།གཉིས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་ཡིད་མི་བདེ།།དགུ་ནི་བསྒོམ་པས་ལྔ་པོ་ནི།།སྤང་བར་བྱ་མིན་ཡང་གསུམ་མིན།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཡིད་དང་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་དང་།
བཏང་སྙོམས་གསུམ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀྱིས་སྤང་བྱ་ཡིད་མི་བདེ་དང་།
མིག་སོགས་བདུན་དང་སྲོག་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དགུ་ནི་སྒོམ་པས་སྤང་བྱ་དང་། དད་སོགས་ལྔ་པོ་ནི་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་ཡིན་པས་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་སྤང་བྱ་མིན་པའོ། ཡང་མཐའ་མ་གསུམ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྤང་བྱ་མིན་པ་ཉིད་དོ།།
༤ འདོད་ཁམས་སུ་དང་པོ་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་ཇི་ལྟར་རྙེད་དང་ གཟུགས་ཁམས་སུ་ཐོབ་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བར་བྲིས་ནས་ སྲོག་གི་དབང་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ཐོབ་པའི་ཁམས་འདི་གང་ཡིན་ནམ?
འདོད་པ་དང་པོར་རྣམ་སྨིན་གྱི་དབང་པོ་གཉིས་རྙེད་དེ།
ལུས་དབང་དང་སྲོག་དབང་ངོ་། གཟུགས་ཁམས་སུ་ཐོབ་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་མེད་པས་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་བཅས་དྲུག་ཐོབ་པ་ཡིན་པ་དང་། སྲོག་གི་དབང་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་ཐོབ་པའི་ཁམས་ནི་གོང་མར་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ཁམས་སོ།། །།
༥.ཁམས་གང་དུ་འཆི་ན་དབང་པོ་དུ་ཞིག་ཐ་མར་གཏོང་བ་ཡིན་ནམ་གསལ་བར་ཞུ?
ཁམས་གང་དུ་འཆི་ན་དབང་པོ་དུ་ཞིག་ཐ་མར་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་དག་ཏུ་འཆི་བ་ནི། སྲོག་དང་ཡིད་དང་བཏང་སྙོམས་ཉིད་འགག་པར་འགྱུར་རོ།། གཟུགས་ཁམས་སུ་འཆི་ན་དེའི་ཁར་མིག་སོགས་བསྣན་པའི་དབང་པོ་བརྒྱད་འགག་གོ། བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བར་སྐྱེ་ཞིང་འཆིའོ།།འདོད་པར་མཚན་གཉིས་པ་ཞིག་འཆི་ན་བརྒྱད་པོ་དེ་དང་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་བཅུ་འགག་པའམ་མཚན་གཅིག་པ་ཞིག་འཆི་ན་དགུའམ་མཚན་མེད་པ་ཞིག་འཆི་ན་བརྒྱད་དོ།།
༦ བཏང་སྙོམས་དང་ནི་སྲོག་དང་ནི།།ཡིད་དང་ལྡན་ལ་ངེས་གསུམ་ལྡན།། ཞེས་པའི་དོན་བྲིས?
དོན་ནི། དེ་ཡང་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་ནི། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་གསུམ་པོ་གང་རུང་དང་ལྡན་པ་ལ་ངེས་པར་དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཕན་ཚུན་མེད་ན་མི་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཡོད་མེད་མ་ངེས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། །།
༧ འདུས་བྱས་ལས་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ལེགས་པར་བྲིས?
འདུས་བྱས་ལས་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས། འདོད་ན་དབང་པོ་མེད་པ་དང་།།སྒྲ་མེད་ཕྲ་རབ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད།།ལུས་དབང་ལྡན་ལ་རྫས་དགུའོ།།དབང་པོ་གཞན་ལྡན་རྫས་བཅུའོ།། ཞེས་ལྟར། འདོད་པའི་ཁམས་ན་དབང་པོ་ཡང་མེད་པ་དང་། སྒྲ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བསག་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་རྡུལ་རྫས་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་བརྒྱད་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ།། རྫས་བརྒྱད་ནི། འབྱུང་བ་བཞི་དང་འབྱུང་འགྱུར་བཞི་དག་གོ། ཡང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དང་། ལུས་རང་ཉིད་དང་རྫས་དགུའོ།། དེའི་ཁར་མིག་གི་དབང་པོའམ་རྣ་བའི་དབང་པོ་གཞན་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི། སྔ་མ་དགུ་དང་ཡང་རྫས་བཅུའོ།། དེ་དག་ལ་སྒྲ་དང་བཅས་ན་སྒྲ་དང་རྫས་བཅུ་གཅིག་གོ། ཞེས་གསུང་པ་ལྟར་རོ།། །།
༨ སེམས་བྱུང་ཞེས་པའི་དོན་བྲིས་ནས་ སེམས་བྱུང་རྣམ་པ་ལྔའི་དབྱེ་བ་སོ་སོ་ངོས་བཟུང་?
སེམས་བྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ནི། གཙོ་སེམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིའི་རྗེས་སུ་བྱུང་བ་ནི་སེམས་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་དབྱེ་ན།ས་མང་པོ་པ་དག་དང་།ལ་སོགས་པ། དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་རྣམས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས་ཏེ། ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ལྔར་བྱས་སོ།། དང་པོ་ས་མང་པོ་པ་དག་ལ་དབྱེ་ན་བཅུ་སྟེ། རྩ་གཞུང་ལས། ཚོར་དང་སེམས་པ་འདུ་ཤེས་དང་།།འདུན་དང་རེག་དང་བློ་གྲོས་དྲན།།ཡིད་ལ་བྱེད་དང་མོས་པ་དང་།།ཏིང་ངེ་འཛིན་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ།།ཞེས་དང་། གཉིས་པ་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ལ་དབྱེ་ན་བཅུ་སྟེ།
རྩ་གཞུང་ལས། དད་དང་བག་ཡོད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས།།བཏང་སྙོམས་ངོ་ཚ་ཤེས་ཁྲེལ་ཡོད།།རྩ་བ་གཉིས་རྣམ་མི་འཚེ་དང་།།བརྩོན་འགྲུས་རྟག་་ཏུ་དགེ་ལ་འབྱུང་།།ཞེས་དང་། གསུམ་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མང་པོ་པ་ལ་དབྱེ་ན་དྲུག་སྟེ། རྩ་གཞུང་ལས། རྨོངས་དང་བག་མེད་ལེ་ལོ་དང་།།མ་དད་པ་དང་རྨུགས་དང་རྒོད།།ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་།།ཞེས་དང་། བཞི་པ་མི་དགེ་བའི་ས་མང་པོ་པ་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། རྩ་གཞུང་ལས། མི་དགེ་ལ་ནི་ཁྲེལ་མེད་དང་།།ངོ་ཚ་མེད་པའོ།།ཞེས་དང་། ལྔ་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ས་པ་ལ་དབྱེ་ན་བཅུ་སྟེ། རྩ་གཞུང་ལས། ཁྲོ་བ་དང་།འཁོན་དུ་འཛིན་དང་གཡོ་དང་ནི།།ཕྲག་དོག་འཚིག་འཆབ་སེར་སྣ་དང་།།སྒྱུ་དང་སྒྱགས་དང་རྣམ་འཚེ་ནི།།ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པ་རྣམས།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། །།
༩ ས་མང་ཞེས་པའི་དོན་བྲིས?
རང་ལུགས་ལས། ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ་གང་ཞིག་གང་ནི་གོ་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་དང་།དེ་ལ་འདི་དག་ལ་ས་མང་པོ་ཡོད་པས་ན་ས་མང་པོ་བ་རྣམས་ཏེ། གང་དག་སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་འབྱུང་བའོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།། །།
༡༠ མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའི་དོན་དང་འདིའི་དབྱེ་བ་ཡང་བྲིས?
མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའི་དོན་ནི། རང་ལུགས་ལས། འདུ་བྱེད་འདི་དག་ནི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་པས་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ལ་དབྱེ་ན་བརྒྱད་དེ། རྩ་གཞུང་ལས། ཐོབ་དང་མ་ཐོབ་སྐལ་མཉམ་དང་།།འདུ་ཤེས་མེད་སྙོམས་འཇུག་པ་དང་།།སྲོག་དང་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་ནི།།མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། །།
༡༡ རྒྱུ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་བྲིས་ནས་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་འདུག?
རྒྱུ་དྲུག་ནི་རྩ་གཞུང་ལས། བྱེད་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་།།སྐལ་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་།།ཀུན་ཏུ་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་དང་།།རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད།། ཞེས་པ་ལྟར་དང་། བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་པ་ནི་རིམ་བཞིན། དང་པོ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་གེགས་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ།། གཉིས་པ་ནི། ཆོས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་གང་དག་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།།
།།
༡༢
ཆོས་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བྲིས?
ཆོས་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་སྐལ་མཉམ་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། རང་ལུགས་ལས། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་དག་ནི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པ་བཞིན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་དང་། ལུང་མ་བསྟན་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ།།འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མིན་ཏེ། འདི་ལ་རང་གི་རིས་དང་ས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ།། །།
༡༣འབྲས་བུ་ལྔ་ངོས་བཟུང་ནས་སོ་སོ་བརྟགས་འགོག་འབྲས་བུ་བཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་བྲིས?
འབྲས་བུ་ལྔ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་བཅས་ལྔའོ།། སོ་སོ་བརྟགས་འགོག་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ་ཐོབ་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་འབྲས་ཏེ་ཟག་བཅས་གཉེན་པོས་བྲལ་བ་སོ་སོ་བརྟགས་འགོག རང་ལུགས་ལས། ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༡༤འབྲས་བུ་ལྔ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་ངོས་ཟུངས་?
དང་པོ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས། རྣམ་སྨིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་ཆོས།།སེམས་ཅན་བརྗོད་ལུང་བསྟན་ཕྱིས་འབྱུང་།།ཞེས་དང་། གཉིས་པ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས། རྒྱུ་མཐུན་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་འོ།།ཞེས་དང་། གསུམ་པ་ནི། བྲལ་བའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི།
རྩ་གཞུང་ལས། བྲལ་བ་བློ་ཡིས་ཟད་པ་འོ།།ཞེས་དང་། བཞི་པ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས།
གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་སྐྱེས་པའི།།འབྲས་དེ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་ལས་སྐྱེས།།ཞེས་དང་། ལྔ་པ་བདག་པོའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི། རྩ་གཞུང་ལས། སྔོན་བྱུང་མ་ཡིན་འདུས་བྱས་ནི།།འདུས་བྱས་ཁོ་ནའི་བདག་པོའི་འབྲས།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
།།
༡༥ རྐྱེན་བཞི་བྲིས?
རྐྱེན་བཞི་པོ་ནི། རྒྱུ་རྐྱེན་དང་། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང་། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང་། བདག་པོའི་རྐྱེན་ནོ།།
༄༅།། གནས་གསུམ་པ་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་དྲི་ལན་བཞུགས་སོ།།
༡༽གནས་གཉིས་པའི་མཇུག་ཐོག་ཏུ་གནས་གསུམ་པ་སྟོན་དགོས་པའི་གཞུང་གི་འབྲེལ་རྣམས་བྲིས?
འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་མཛོད་འཆད་པ་ན་ཁམས་བསྟན་པར་འདོད་ཁམས་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་།དབང་པོ་བསྟན་པར་དྲི་མེད་མ་གཏོགས་འདོད་པ་གཏོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་མིང་ཙམ་ཞིག་བཤད་པས་དེའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་མཛོད་འཆད་པར་བྱེད་དོ།།
༢༽ཁམས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བའི་འགྲོ་བ་ལྔའི་ངེས་ཚིག་གསལ་པོ་ཁོད?
དགའ་བ་མེད་པས་ན་དམྱལ་བ།ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེར་སོང་བས་སམ་ཤིན་ཏུ་སྐོམ་པས་ན་ཡི་དྭགས། དུད་དེ་འགྲོ་བས་ན་དུད་འགྲོ་རྣམས་དང༌། ཡིད་ཤས་ཆེ་བས་ན་མི་རྣམས་དང༌། ཁྱིམ་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོད་པས་ན་འདོད་ལྷ་དྲུག་དག་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ ནོ།
༣༽ཁམས་གསུམ་གྱི་ངེས་ཚིག་དང་དེ་དག་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་ཚད་བཅས་བྲིས?
ཁམས་གསུམ་གྱི་ངེས་ཚིག་ནི། རང་ལུགས་ལས། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཁམས་ཏེ་འདོད་ཁམས་དང་། གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཁམས་དང་། གང་ན་གཟུགས་སུ་རུང་བ་མེད་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་ནི་གཟུགས་མེད་ཁམས་སོ།།ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།། །།
༤གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འཇོག་ཚུལ་ཁུངས་དང་བཅས་བྲིས?
རང་ལུག་ལས། ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་ཁོ་ན་དག་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་གནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གཙོ་བོ་གཅིག་པ་ཅན་ཅིག་སྤགས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་ཀྱི་ས་གཞན་ནི་མེད་དོ་ཟེར་རོ།
༥༽སྲིད་པ་བར་མ་ཡོད་པའི་ཁུངས་ཚིག་འབྲུ་༡༥༠ ལས་མ་ཉུང་བ་བྲིས?
གཞུང་ལས། འབྲུ་ཡི་རྒྱུན་དང་ཆོས་མཐུན་ཕྱིར།།
སྲིད་པ་ཆད་ལས་བྱུང་བ་མིན།།གཟུགས་བརྙན་མ་གྲུབ་ཕྱིར་ན་དང་།།མི་འདྲའི་ཕྱིར་ན་དཔེ་མ་ཡིན།།གཅིག་ན་ལྷན་ཅིག་གཉིས་མེད་ཕྱིར།།རྒྱུན་མིན་ཕྱིར་གཉིས་ལས་བྱུང་ཕྱིར།།མགུར་ནས་གསུངས་ཕྱིར་ཡོད་དྲི་ཟ།།ལྔར་གསུངས་འགྲོ་མདོ་ལས་ཀྱང་གྲུབ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། །སྡེ་པ་གཞན་ན་རེ།འཆི་བའི་སྲིད་པ་ཆད་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་དེ་མི་འཐད་དོ། །རིགས་པ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པ་ཆད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འབྱུང་བ་མིན་ཏེ།རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ། འབྲུའི་རྒྱུན་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆད་ནས་འབྱུང་བ་མཐོང་སྟེ་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ནང་དུ་གཟུགས་ལས་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ་ཟེར་ན། གཟུགས་བརྙན་མ་གྲུབ་ཕྱིར་ན་དང་།མི་འདྲའི་ཕྱིར་ན་དེ་འདིའི་དཔེར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ན་ལྷན་ཅིག་པས་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་བརྙན་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཟུགས་བརྙན་ནི་གཉིས་ལས་འབྱུང་ཕྱིར་དཔེ་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ།། ལུང་ནི་མགུར་ནས་གསུངས་ཕྱིར་ཡོད་དེ། མདོ་ལས་སྲིད་པ་ནི་བདུན་ཏེ། དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་དང་། དུད་འགྲོའི། ཡི་དྭགས་ཀྱི། ལྷའི། མིའི། ལས་ཀྱི། སྲིད་པ་བར་མའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་ལྔར་གསུངས་པས་སྲིད་པ་བར་མ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དང་།སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་འདི་ལས་ཀྱང་གྲུབ་བོ།།
༦༽སྲིད་པ་བདུན་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཞེས་པ་གང་དང་གང་ཡིན?
མདོ་ལས་སྲིད་པ་ནི་བདུན་ཏེ། དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་དང་། དུད་འགྲོའི། ཡི་དྭགས་ཀྱི། ལྷའི། མིའི། ལས་ཀྱི། སྲིད་པ་བར་མའོ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་ནི། བར་འདའ་དང་། སྐྱེས་འདའ་དང་། བྱེད་བཅས་དང་། བྱེད་མེད་དང་། གོང་འཕོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ལྔར་གསུངས་པ་དང་། ཡང་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ནི། བར་འདའ་ལ་མྱུར་བ་དང་། མྱུར་མིན་དང་། རིང་མོ་ཞིག་ནས་འདའ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། སྐྱེས་འདའ་དང་། བྱེད་བཅས་དང་། བྱེད་མིན་དང་། གོང་འཕོ་སྟེ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ནོ།།
༧༽མདོ་ལས།མངལ་དུ་འཇུག་པ་བཞི་ཞེས་གསུངས་པ་འདིའི་བསྐོར་ཁ་གསལ་ཁོད?
མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་བཞི་ནི། གཞུང་ལས། གཅིག་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ། ། གཞན་ནི་གནས་པ་ཡང་གཞན་ནི།། འབྱུང་བའང་གཞན་ནི་ཐམས་ཅད་རྨོངས།། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་རྟག་ཏུ་འོ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཅིག་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཤེས་པ། གཞན་འགའ་ཞིག་ནི་གནས་པ་ཡང་གཞན་ནི་འབྱུང་བའང་ཤེས་པས་ཡང་ཞེས་པ་འཇུག་པའོ། གཞན་ནི་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པས་ཏེ་གནས་འཇུག་གཉིས་ཀ་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པའོ། སེམས་ཅན་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྨོངས་པའོ།
༨༽རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་ཆ་གསུམ་དང་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཚུལ།
དང་པོ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་ཆ་གསུམ་དང་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཚུལ་ནི། སྔོན་དང་ཕྱི་མཐར་གཉིས་གཉིས་དང་།། བར་དུ་བརྒྱད་ཡོངས་རྫོགས་ལྡན་ལ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་གཉིས་དང་།ཕྱི་མའི་མཐར་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། བར་དུ་ལྷག་མ་བརྒྱད་དོ། གཉིས་སུ་བསྡུས་ཚུལ་ནི། ཚོར་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་ཡན་ལག་བདུན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡིན་ལ་གཞན་ལྔ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་པ་ཡིན་ནོ།
༩རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་གོ་བ་གཞུང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ཞུ?
རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་གོ་བ་ནི། ཚེ་སྔ་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལ་མ་རིག་། འདུ་བྱེད་དག་ནི་ཚེ་སྔོན་མའི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ལས་གང་གིས་འདིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མའི་མངལ་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་དེ་ཕན་ཆད་ནས་ ཇི་སྲིད་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དོད་པ་ཚུན་ཆད་དོ་ཞེས་པའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དེ་དོད་པ་ནས་ཇི་སྲིད་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་འདུས་པ་ཚུན་ཆད་དོ། །རེག་པ་ནི་གསུམ་འདུས་ཏེ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཚུན་ཆད་དོ། །ཚོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནུས་པ་ནས་ཇི་སྲིད་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་བར་རོ། །སྲེད་པ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྲག་དོག་དང་། འཁྲིག་པའི་ཆགས་པ་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་འཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་གནས་སྐབས་གང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་འཚོལ་བ་ལ་རྒྱུག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྒྱུག་པ། དེ་སྲིད་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དེ་ཡང་འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་ཚེ་ཕྱི་མར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན། འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་གཞན་ད་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཕན་ཆད་ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་ནི་རྒ་ཤི་ཡིན་ནོ།།
༡༠༽ཟས་ཀྱི་གོ་དོན་དང་ཟས་བཞི་པོའི་ངོས་འཛིན་ ཟས་བཞིར་གྲངས་ངེས་ཚུལ་ གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཟས་ཡོན་མིན་དཔྱོད་པར་ཞུ?
དང་པོ། ཟས་ཀྱི་གོ་དོན་ནི། གང་དབང་པོ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། གཉིས་པ། ཟས་བཞི་པོ་ནི། ཁམས་ཀྱི་ཟས། རེག་པའི་ཟས། ཡིད་ལ་སེམས་པའི་ཟས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། གསུམ་པ། ཟས་བཞིར་གྲངས་ངེས་ཚུལ་ནི། གཞུང་ལས། འདི་ལ་གནས་དང་ནི། །རྟེན་པ་རྒྱས་པའི་དོན་དུ་གཉིས། །སྲིད་གཞན་འཕེན་དང་འགྲུབ་པ་ཡི། ། དོན་དུ་གཉིས་ཏེ་གོ་རིམ་བཞིན།། ཞེས་གསུངས་། བཞི་པ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཟས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་ལས། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་དེས།།རང་དབང་གྲོལ་ལ་མི་ཕན་ཕྱིར།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རང་གི་དབང་པོ་དང་། དེའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་མི་འདོགས་ཤིང་། གྲོལ་བ་ཕྱིར་མི་འོངས་དང་ །དགྲ་བཅོམ་པ་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་མི་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༡༡༽ སེམས་ཅན་གང་ལ་གནས་སྐབས་འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནམ?
མཉམ་པར་གཞག་པ་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་ལའང་འཆི་འཕོའམ་སྐྱེ་བ་མེད་ལ། སེམས་མེད་པ་ལ་ཡང་དེ་མེད་དོ། དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ན་སེམས་འབྱུང་བར་ཡིན་པ་བཤད་དོ། །
༡༢༽འཆི་འཕོ་བ་ན་བཅོམ་ལྡན་ཀྱི་ཚོགས་གསུམ་དུ་བཞག་ཅེས་པའི་དགོངས་དོན་འགྲོལ?
གཞུང་ལས། འཕགས་དང་མཚམས་མེད་བྱེད་པ་དག ། ཡང་དག་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས།། ཞེས་པ་ལྟར། །དེ་ཡང་གང་ཟག་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ངེས་པའོ། །མཚམས་མེད་བྱེད་པ་དག་ནི་དམྱལ་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་ནི་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ།
༡༣༽ཕྱིའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་ཚུལ་ལ་རང་བློས་དེང་སང་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ཚད་སོགས་ཨང་གྲངས་ཐོག་ཁ་གསལ་གནང་བར་ཞུ?
གཞུང་ལས། འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་དེ།། བར་གྱི་ཐག་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ།། སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང་།།བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་འཕགས་སོ།། དེ་ལ་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་དང་། ། ཕྲེང་ཐོགས་དང་ནི་རྟག་མྱོས་དང་།། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས།། རི་ནི་བདུན་པོ་དག་ལ་ཡང་།། ཞེས་གསུངས་ཏེ།། །རི་རབ་འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་དེ། བར་གྱི་ཐག་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཅུ། དང་པོ་རི་རབ་ལས་འབུར་དུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་ དང་། གཉིས་པ་བརྒྱད་དང་། གསུམ་པ་བཞི་དང་། བཞི་པ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་འཕགས་སོ། །འོག་མ་དེ་ལ་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་དང་། དེ་ནས་ གཉིས་པར་འཕྲེང་ཐོགས་དང་ནི་གསུམ་པར་རྟག་མྱོས་འདི་དག་ཀྱང་ལྷ་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་པའི་ནང་ཚན། བཞི་པ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་འཁོར་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་པ་དེ་བཞིན། རི་ནི་བདུན་པོ་དག་ལ་ཡང་དེ་དག་གི་གྲོང་དང་གྲོང་རྡལ་ཡོད་དེ།དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷའི་རིས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཆེ་བ་ཡིན་ ནོ།
༡༤༽བང་རིམ་བཞིའི་ཚང་དང་དེ་དག་ལ་གནས་པའི་ལྷ་གང་དང་གང་ཡིན་ནམ?
༡༥༽ལྷ་དེ་རྣམས་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་ཚུལ་དང་དེ་དག་གི་བུ་དང་བུ་མོའི་རྣམ་བཞག་ཁ་གསལ་ཁོད?
གཞུང་ལས། འདོད་པ་སྤྱོད་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ།། གཉིས་གཉིས་འཁྱུད་དང་ལག་བཅངས་དང་། །དགོད་དང་བལྟས་པས་འཁྲིག་པ་ཡིན།།ཞེས་གསུངས་ཏེ།འདོད་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་ཡི་རིགས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་འདོད་པ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་ནི།འདོད་པའི་ལྷ་དྲུག་ཡིན་ནོ།དེ་དག་ཀྱང་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ནི།གཉིས་གཉིས་ཀྱིས་འཁྲིག་པ་དང་།འཐབ་བྲལ་པ་རྣམས་ནི་འཁྱུད་པས་ས་འཁྲིག་པ་དང་།དགའ་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ལག་བཅངས་བྱེད་པས་དང་།འཕྲུལ་དགའ་པ་རྣམས་ནི་དགོད་པ་དང་།གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་བལྟས་པས་འཁྲིག་པ་ཡིན་ལ་ལྷའམ་ལྷ་མོ་གང་གི་པང་དུ་ལྷ་ཡི་བུའམ་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་སྐྱེས་པ་གྱུར་པ་དེ་ནི།དེ་གཉིས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་ཡིན་ནོ། །
༡༦༽བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གསུམ་པ་ལ་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོའི་གོ་བ་གསལ་པོར་ཞུ?
གཞུང་ལས། བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་པོ་ནི།། བསམ་གཏན་གསུམ་ལ་ས་དགུ་ཡིན།། ཞེས་པ་ལྟར། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ས་དགུ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་སྐྱེ་བ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དེ་དག་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བའི་བདེ་བ་དང་། དགའ་བ་མེད་པའི་བདེ་བས་བདེ་བར་གནས་པ་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་གནས་པའོ།
༡༧༽སྟོང་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་གསུམ་པ་བཅས་ཀྱི་དོན་ཁ་གསལ་ཁོད?
གཞུང་ལས། གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང་།། རི་རབ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང་།། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི།། སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད།། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ།། བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ།། དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་མོ།། མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡིན།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཛམ་བུ་གླིང་སོགས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་རི་རབ་དང་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་བཅས་ཏེ་སྟོང་གི་གྲངས་ཚང་བ་ལ་ནི་སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ཡང་སྟོང་ཆུང་ངུ་འཇིག་རྟེན་དེ་སྟོང་གི་གྲངས་ཚང་བ་ལ་ནི། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིན་ནོ།ཡང་སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྟོང་གི་གྲངས་ཚང་བ་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་མོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ནི།མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།།
༡༨༽འདོད་ལྷ་དྲུག་གི་ལུས་ཚད་དང་ཚེ་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་ཡི་ངོས་ཟུངས?
དང་པོ། ལུས་ཚད་ནི། གཞུང་ལས། འདོད་དང་ལྡན་པའི་ལྷ་ཡི་ལུས།།བཞི་ཆ་ནས་ནི་རྒྱང་གྲགས་དག །ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད།། ཅེས་གསུངས་ཏེ། སྡེ་རིས་བཞི་པ་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ ཞི་ཆ་གསུམ་བཞི་ཆ་ནས་ནི་རྩ་གསུམ་པ་བཞི་ཆ་གཉིས་པ། འཐབ་བྲལ་བ་བཞི་ཆ་པ། དགའ་ལྡན་པ་རྒྱང་གྲགས། འཕྲུལ་དགའ་བ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག་དང་བཞི་ཆ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསྐྱེད་པའོ། གཉིས་པ། ཚེ་ཚད་ནི། གཞུང་ལས། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ།། འདོད་པ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས།། འོག་མ་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག།།དེས་ན་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་འོ།། གོང་མ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་རོ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་འདོད་པ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས་ཆེས་འོག་མ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག །དེ་སུམ་ཅུ་ལ། ཟླ་བ་དེ་བཅུ་གཉིས་ལོ། དེ་ལྟ་བུ་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །གོང་མ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་རོ། །མི་ལོ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཉིན་ཞག་ཏུ་བཞག་པ་དང་། དེའི་ རང་ལོ་སྟོང་། མི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ། བཞི་བརྒྱ། བརྒྱད་བརྒྱ། སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ལྷག་མ་འཐབ་བྲལ་བ་སོགས་སོ་སོའི་ཉིན་ཞག །རང་ལོ་ཉིས་སྟོང་། བཞི་ སྟོང་། བརྒྱད་སྟོང་། ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཡིན་པས་སོ།
༡༩༽བསྐལ་པའི་རྣམ་བཞག་བསྐོར་ཤོག་ལེབ་ཕྱེད་ལས་མི་ཉུང་བ་བྲིས?
༢༠༽རྒྱལ་རིགས་བྱུང་ཚུལ་བསྐོར་ཚིག་འབྲུ་༥༠ ལས་མོ་ཉུང་བ་ཞིག་བྲིས་གནང་བར་ཞུ?
གཞུང་ལས།། ལེ་ལོས་གསོག་འཇོག་བྱས་ནས་ནི། །འཛིན་བཅས་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་དཔོན་བསྟབས།། དེ་ནས་ལས་ཀྱི་ལམ་ལྷག་པས།། ཚེ་ཐུང་ལོ་ནི་བཅུ་ཡིན་ནོ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ས་ཡི་བཅུད་ཞག་ཁ་དོག་དམར་སེ་སྦྲང་རྩེའི་རོ་བྲོ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་བྱུང་བས།འདི་ཡི་རོ་ལ་སེམས་ཅན་ཆགས་སྲེད་ཅན་འགའ་ཞིག་ཆགས་པས་ཟོས་པ་ན་ལུས་ལྕི་ཞིང་འོད་ཡང་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། སེམས་ཅན་སྤྱི་མཐུན་གྱི་ལས་ཀྱིས་ཉི་མ་ཟླ་བ་སོགས་རིམ་པར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱུང་བ་དང་། སའི་བཅུད་ཞག་ཀྱང་ནུབ་པའི་མཐར་མ་ཆོས་སྨྲ་བཏབ་པའི་འབྲས་ས་ལུ་ཕུབཤུན་མེད་པར་བྱུང་བ་ལ་དེ་ཟོས་པས་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་ལམ་ཕོ་མོའི་དབང་པོ་ཡང་བྱུང་། དེ་ནས་ལེ་ལོས་གསོག་འཇོག་བྱས་ནས་ནི་དེ་དག་ཟད་པར་གྱུར་པ་ན། དེ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་ལ་ས་བོན་བཏབ་སྟེ། སོ་སོར་བདག་བཟུང་བྱས་པ་ན་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་དང་རྐུན་མ་སོགས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བྱུང་བས་འགའ་ཞིག་དེ་ལ་ཡིད་སྐྱོ་སྟེ་དགོན་པར་སོང་བས་བྲམ་ཟེའི་རིགས་བྱུང་ཞིང་། ཡང་རྩོད་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་མི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བ་ཞིག་ཞིང་གི་དཔོན་དུ་བསྐོས་ཏེ། དེ་ལ་སྟོན་ཐོག་གི་དྲུག་ཆས་བསྟབས་པར་བྱས་པས་མང་པོས་བསྐུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ཐོག་མར་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གཞན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པས་ཚེ་ཐུང་ངུ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ་རིམ་པས་བཞིན་དུ་ཐ་མར་ལོ་ནི་བཅུ་ཡི་བར་དུ་འགྲིབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཕུང་ཁྲོལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆུ་བོ་དེ་མཐའ་དག་གི་རྩ་བའི་སྐྱེ་ གནས་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རོ་ལ་ཆགས་པ་དང་ལེ་ལོའོ། །
༼གནས་བཞི་པ༽
༡༽ འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལས་བསྟན་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི?
ཞུ་ལན། རྩ་བ།
ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གོང་དུ་བཤད་པའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་སུས་ཀྱང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དགེ་མི་དགེ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བདེ་སྡུག་དང་བཟང་ངན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བ་ཡིན་ཞེས་མཚམས་སྦྱར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དུ་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།
༢༽ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དེ་དག་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་མིན་པ་མཚན་གཞི་དང་བཅས་འཇོག?
ཞུ་ལན། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ལ་་རྣམ་པ་རིག་དང་མི་རིག་གཉིས་གཉིས་ཡོད། དང་པོ་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཞིག་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་སྲོག་གཅོད་པའི་བྱ་བ་ལ་གནས་པའི་སེམས་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་དེ་རྣམ་པ་རིག་བྱེད་དང་།
དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མི་གང་རུང་ཐོབ་པ་ནི་རིག་བྱེད་མིན་པའོ། གཉིས་པ་ངག་གི་མཚན་ཞིག་ནི། རང་གི་ཀུན་ནས་སློང་བ་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དེ་རིག་བྱེད་དང་།
དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མི་གང་རུང་ཐོབ་པ་དེ་རིག་བྱེད་མིན་པའོ།
༣༽དངོས་པོ་རྣམས་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང?
ཞུ་ལན། རྒྱུ་མཚན་ནི། ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས། དངོས་པོ་རྣམས་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་མེད་ཀྱི་རང་ཉིད་འཇིག་པའི་ངང་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར།།
༤ དབྱིབས་ཁ་དོག་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འདོད་པའི་རྒོལ་བ་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་དག་མདོ་སྡེ་པས་འགོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་གསུངས་འདུག?
ཞུ་ལན། དབྱིབས་ཁ་དོག་ལས་གཞན་ཡིན་པར་འདོད་པའི་རྒོལ་བ་ནི། བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། དེ་འགོག་ཚུལ་ནི། རྩ་བ་ལས། གཉིས་གཟུང་འགྱུར་ཏེ་རྡུལ་ལ་མེད།། འདི་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་དོ། གཞན་ཡང་རིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་འགོག་པའོ།
༥༽འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་བ་དཔེ་དང་བཅས་འཇོག།
ཞུ་ལན། གཞུང་ལས། འདོད་གཏོགས་རྣམ་རིག་མིན་སྐད་ཅིག། ཕྱིན་ཆད་འདས་པའི་འབྱུང་ལས་སྐྱེ།། ཞེསགསུངས་པ་ལྟར། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ནི་རང་དང་དུས་མཉམ་པའི་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེ་ལ། དང་པོ་ཕྱིན་ཆད་ནི་འདས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པས་སྐྱེ་བ་ཡིན། དཔེ་ནི། འཁོར་ལོ་ས་ལ་གྲིལ་བ་ལ་ལག་པས་གྲིལ་བ་དང་སའི་ཕྱོགས་བཞིན་ནོ།
༦༽ལས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཁམས་གང་ན་ཡོད་པ་སོ་སོར་བཞག་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་འདོད་ཁམས་ན་ཡོད་ལ་གཞན་དག་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི?
ཞུ་ལན། ལས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཁམས་གང་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། ལས་དགེ་བ་དང་་ལུང་མ་བསྟན་་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་དང། མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཁམས་ཁོ་ན་ཡིན། མི་དགེ་བ་ནི་འདོད་ཁམས་དུ་ཡོད་ལ་ཁམས་གཞན་དུ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཆད་པ་དང་། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར།།
༧༽ཀུན་སློང་གི་དབང་ཁོ་ན་ལས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བར་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དཔེ་དང་བཅས་གཞུང་ལྟར་དགོད?
ཞུ་ལན། ཀུན་སློང་གི་དབང་ཁོ་ན་ལས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བར་མི་འཇོག་གམ་ཞེ་ན་མིན་ཏེ། ཀུན་སློང་མེད་པ་དོན་དམ་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་།མཚུངས་ལྡན་དང་ཀུན་ནས་སློང་བ་བཞིས་།དེ་ལས་ཐར་པ་དམ་པའི་དོན་དུ་དགེ་བ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་དང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་སློང་ལ་མི་བསྟོས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིའམ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་སྟེ། འཕྲོད་པའི་སྨན་བཞིན་ནོ། དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། མཚུངས་ལྡན་གྱི་དགེ་བ་སྟེ། སྨན་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་བཞིན། ཀུན་ནས་བསླང་བའི་བྱ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་དང་ཐོབ་པ་དང་འགོག་པ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་རྣམས་ཀུན་ནས་སློང་བས་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྨན་དང་སྦྱར་བའི་བཏུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་འོ་མ་བཞིན་ནོ།
༨༽རྒྱུའི་ཀུན་སློང་དང་དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཞེས་པ་གང་ལ་ངོས་བཟུང་དགོས?
ཞུ་ལན། གཞུང་ལས། གཉིས་ལས་དང་པོ་རབ་འཇུག་བྱེད།།
གཉིས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།རྒྱུའི་ཀུན་སློང་ནི། ལས་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ལས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། དེའི་དུས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ནི། ལས་བྱ་བའི་དུས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིན་ན་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།།
༩༽རྣམས་པར་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཡིད་ན་ཁམས་གསུམ་དུ་བསྡུས་པའི་ཁྱབ་མི་ཁྱབ་རྒྱུ་མཚན་དགོས?
ཞུ་ལན། རྣམས་པར་རིག་བྱེད་མེད་པ་ཡིད་ན་ཁམས་གསུམ་དུ་བསྡུས་པའི་མི་ཁྱབ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཅན་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མིན་པ་གང་ཞིག་ཁམས་གསུམ་གང་དུའང་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༡༠༽རྣམ་རིག་མིན་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ།།ཞེས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཡིན་བྲིས་ནས་དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཇི་ལྟར་འཇོག་དགོས?
ཞུ་ལན། རྣམ་རིག་མིན་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ།། ཞེས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཞུང་ལས། སྡོམ་དང་སྡོམ་པ་མིན་དང་གཞན།།
ཞེས་གསུངས་པ་ན་བཞིན།སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་མིན་དང་བར་མ་བཅས་གསུམ་མོ།། དེ་དག་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི། གཞན་ལ་གནོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤོང་ཤིང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྡོམ་ཞིང་འགོག་པ་(སྡོམ་པ) གནོད་པ་གཞི་དང་བཅས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་(སྡོམ་མིན)གནོད་པའམ་གནོད་པའི་གཞི་དག་ཕྱོགས་རེ་སྤོང་བའམ་ཕྱོགས་རེ་ལ་འཇུག་པ་(བར་མའོ།།
༡༡) སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་གང་ལ་ངོས་བཟུང་དགོས་ བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ལ་མུ་བཞིར་འཇོག་ཚུལ་བྲིས?
ཞུ་ལན། དང་པོ། སྤོང་བའི་སྡོམ་པ་ཞེས་པ་ནི །གཞུང་ལས། བར་ཆད་མེད་ལམ་སྐྱེས་དེ་གཉིས།། མི་ལྕོགས་མེད་ལ་སྤོང་ཞེས་བྱ། ། ཞེས་པ་ལྟར། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་བསམ་གཏན་དང་ཟག་མེད་དེ་གཉིས་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་སྤོང་བའི་སྡོམ་པའོ། གཉིས་པ་ མུ་བཞིར་འཇོག་ཚུལ་ནི།
མུ་དང་པོ་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མ་གཏོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །བཞི་པ་ནི། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མ་གཏོགས་པ་རང་ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའོ།
༡༢) སྡོམ་པ་གསུམ་པོ་ཐོབ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དང་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་བླང་བར་བྱ་དགོས་པ་ཡིན?
ཞུ་ལན། དང་པོ། སྡོམ་པ་གསུམ་པོ་ཐོབ་ཚུལ་ནི། གཞུང་ལས། བསམ་གཏན་སྡོམ་དང་ལྡན་པ་ནི། ། རྟག་ཏུ་འདས་དང་མ་འོངས་དང་། ། འཕགས་ནི་དང་པོ་འདས་དང་མིན།། མཉམ་གཞག་འཕགས་ལམ་གནས་དེ་གཉིས། །
ད་ལྟར་དང་ལྡན། ཞེས་པ་ལྟར། བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ས་པའམ། ཉེར་བསྡོགས་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ལ། ཟག་མེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཟག་མེད་འཕགས་པའི་ས་ནམ་ཐོབ་པ་དེས་ཐོབ་བོ།། སོ་སོ་ཐར་པ་ཞེས་པ་འདི་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་ལ། འདི་ཡང་གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་ན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ལས་ཐོབ་བོ། དེ་ཡང་དགེ་སློང་ཕ་མ་དང་དགེ་སློབ་མ་ནི་དགེ་འདུན་ལས་སོ། །གཞན་དག་ནི་གང་ཟག་ལས་སོ། གཉིས་པ་ དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ། རིས་བདུན་གྱི་དང་། ཉིན་ཞག་གཅིག་ཏུ་བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བར་བྱའོ།
༡༣) སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་བཞག་ནས་ ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར?
ཞུ་ལན། མི་བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་བསླབ་གཞི་རྣམས་བསམ་པ་ཐག་པས་སླར་ཕུལ་བ་དང་། རྟེན་ཤི་འཕོས་པ་དང༌། མཚན་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་བྱུང་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པས་སོ་སོ་ཐར་པའི་འདུལ་བ་གཞན་རྣམས་གཏོང་བ་དང༌། བསྙེན་གནས་ནི་བླངས་པའི་མཚན་མོ་འདས་ པ་ལས་གཏོང་བའོ ། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་ འགལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་བསྐྱེད་པ་དང༌། རྟེན་བོར་བ་དང་། རྟེན་ཉམས་པ་དང་། གཞི་ཆད་པ་དང་། ཇི་སྲིད་དུ་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ།
༡༤) འདོད་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་གྱི་ལས་དགེ་བ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་དང་ དེ་ཡན་ཆད་སྡུག་མིན་བདེ་མིན་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁ་གསལ་ཞོག?
ཞུ་ལན། འདོད་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་གྱི་ལས་དགེ་བ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་བཞག་པ་ནི། འདོད་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་གསུམ་བདེ་བའི་ཚོར་བའི་ས་པ་ཡིན་པས་སོ། དེ་ཡན་ཆད་སྡུག་མིན་བདེ་མིན་མྱོང་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མེད་པས་སོ།
༡༥) མྱོང་འགྱུར་ལྔ་གང་ཡིན་སོ་སོར་བྲིས་ནས་ ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་འགྱུར་དང་མངོན་སུམ་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན?
ཞུ་ལན། གཞུང་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་སྨིན་དང་།། མངོན་གསུམ་དུ་ནི་གྱུར་པ་ལས།། མྱོང་འགྱུར་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ།། ཞེས་པ་ལྟར། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་འགྱུར། མཚུངས་ལྡན་གྱི་མྱོང་འགྱུར། དམིགས་པའི་མྱོང་འགྱུར། རྣམ་སྨིན་གྱི་མྱོང་འགྱུར། མངོན་སུམ་གྱི་མྱོང་འགྱུར་རོ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི། ཚོར་བ་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་བཏང་སྙོམས་རྣམས་སོ། མངོན་སུམ་གྱི་མྱོང་འགྱུར་ནི་གང་གི་བདེ་སོགས་དེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ན་ནི་དེ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཚོར་བ་གཞན་ནི་མེད་པའོ།
༄༅ གནས་ལྔ་པ་ཕྲ་རྒྱས་བསྟན་པའི་དྲི་ལན་བཞུགས་སོ།།
༡) སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་བསྟན་ཚུལ་བྲིས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་བཅུ་ཞེས་པ་གང་ཡིན་སོ་སོར་འཇོག?
ཞུན་ལན།
སྲིད་པའི་རྩ་བ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་བསྟན་ཚུལ་ནི།
འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་ལས་དེདག་ཀྱང་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་དབང་གིས་བསགས་པར་གྱུར་པས་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྩ་བ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་ནོ།། ཉོན་མོངས་པ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་བཅུ་ནི། རྩ་བ་བརྟན་པར་བྱེད་པ་དང་།
རྒྱུད་གནས་པར་དང་།
ཞིང་དུ་སྒྲུབ་པར་དང་།
རྒྱུ་མཐུན་སྒྲུབ་པར་དང།
ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་དང་།
རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་དང་།
དམིགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་དང་།
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ཁྲིད་པར་དང་།
དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་གཡོ་བར་དང་།
ཁམས་ལས་མི་འདའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཆིང་བའི་དོན་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་བཅུའོ།།
།།
༢) ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ནས་བྱེ་སྨྲ་བས་འདོད་ཆགས་ཉིད་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་པར་བཞེད་པ་ལ་མདོ་དང་མི་འགལ་བའི་ཚུལ་ཅི?
ཞུ་ལན།
ཕྲ་རྒྱས་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན།
ཡུལ་ལ་ཞེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་།
དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ལ་མི་འདོད་པས་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ཁོང་ཁྲོ་དང་།
སེམས་ཁེངས་པའི་རྣམས་པ་ཅན་གྱི་ང་རྒྱལ་དང་།
མི་ཤེས་ཏེ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་དང།
དེ་དང་དེར་ལྟ་བ་དང་།
ཡིན་མིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་དྲུག་གོ
བྱེ་སྨྲ་བ་རྣམས་ན་རེ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཉིད་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་ལ་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ།
འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི།
ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་བྱེད་ཕྱིར་དང་།
སྒྲིབ་ཕྱིར་དགེ་དང་འགལ་ཕྱིར་དང་།
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
།།
༣) མདོ་སྡེ་པས་ཕྲ་རྒྱས་དང་ཀུན་དཀྲིས་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཞེད་པ་དང་འདི་གཉིས་རྫས་གཅིག་དང་གཞན་གང་རྒྱུ་མཚན་བཅས་ཞོག?
ཞུ་ལན།
མདོ་སྡེ་པས་ཕྲ་རྒྱས་དང་ཀུན་དཀྲིས་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཞེད་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་ཡིན་ལ། དེ་རྫསགཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་རྒྱས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ལྡ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཉལ་བ་ལ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ལ། སྲེད་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱའོ།
དེ་གཉིས་པོ་རྫས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། རྫས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་རྫས་གཅིག་ཏུ་བཞག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།
།།
༤ ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འཇོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དང་འདོད་པའི་ཀུན་བྱུང་དང་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་བདུན་དུ་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁ་གསལ་འགོད?
ཞུ་ལན། ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འཇོག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་ཁམས་ནང་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་། གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་རེ་རེས་སྡོམས་ཀྱི་ཕྲ་རྒྱས་དགུ་རྩ་བརྒྱད་བཅས་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ།། ཀུན་བྱུང་དང་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་བདུན་དུ་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཞེ་ན། དམིགས་པ་བྱས་པའི་གཞི་ཉེ་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ཐ་དག་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་སྤང་གི་སྐབས་སུ་སྤང་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བདུན་དུ་བཞག་པ་ཡིན་ནོ།།
།།
༥) འདོད་ཁམས་ན་སྤྱོད་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སུ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་པའི་གཞུང་ཚིག་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་དག་མཐོང་སྤང་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ཞེས་པ་གང་དང་གང་ལ་འཇོག་དགོས?
ཞུ་ལན། འདོད་ཁམས་ན་སྤྱོད་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་་བསྟན་པའི་གཞུང་ཚིག་ནི།
དེ་དང་བཅུ་དང་བདུད་བདུན་བརྒྱད།། ལྟ་བ་གསུམ་ནི་མ་རྟོགས་པར།།འདོད་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ།།མཐོང་བས་རིམ་བཞིན་སྤོང་བར་བྱེད།།
ཅེས་སོ།། དེ་དག་མཐོང་སྤང་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་སུམ་བདེན་པར་མཐོང་བས་ཕྱིར་མཐོང་སྤང་དང་། འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ཞེས་པ་གང་དང་གངའལ་འཇོག་ཅེ་ན། འདོད་ཆགས། ཁོང་ཁྲོ། མ་རིག ང་རྒྱལ་བཅས་བཞི་ལ་འདོད་པའི་སྒོམ་སྤང་ཞེས་འཇོག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།
།།
༦) ང་རྒྱལ་བདུན་པོ་དེ་དག་གཉེན་པོ་གང་གིས་སྤོང་བ་དང་འཕགས་པས་མ་སྤངས་ཀྱང་འདི་རྒྱུད་ལ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་སྒོམ་སྤང་ཡོད་མེད་རྒྱུ་མཚན་ཁ་གསལ་འཇོག?
ཞུ་ལན། ང་རྒྱལ་བདུན་པོ་དེ་དག་གཉེན་པོ་གང་གིས་སྤོང་བར་གྱུར་ཞེ་ན།
མཐོང་སྤངས་དང་སྒོམ་་སྤང་གཉིས་ཀྱིས་སོ།།
དེ་ཡང་། སྒོམ་པས་སྤངས་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྤངས་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་ང་རྒྱལ་བདུན་པོ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་འཇོག
གཞུང་ལས།མཐོང་དང་སྒོམ་པས་ཟད་བྱ་བ།། ཞེས་སོ།། འཕགས་པས་མ་སྤངས་ཀྱང་འདི་རྒྱུད་ལ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་སྒོམ་སྤང་ཡོད་དེ། འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་སོགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།
།།
༧) ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་པ་དང་ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོར་བཞག་ནས་ཕྲ་རྒྱས་ཁོ་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་མིན་རྒྱུ་མཚན་བཅས་བྲིས?
ཞུ་ལན།
ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལས་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་པ་དུ་ཞེ་ན། བཅུ་གཅིག་ཡོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཏེ་བདུན་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་གཉིས་ཏེ་དགུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་གཉིས་ཏེ་བཅུ་གཅིག་དེ་དག་ཀུན་འགྲོ་ཡིན་ནོ།།
རྩ་བར། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་སྤང་བྱ་བ།། ལྟ་དང་དེ་བཞིན་ཐེ་ཚོམ་དང་།།གང་དེ་ལྷན་ཅིག་མ་འདྲེས་པའི།།མ་རིག་གང་ཡིན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ།།
ཞེས་སོ།།
དེ་བཞིན་ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པ་དགུ་ཡོད་དེ། ཀུན་འགྲོ་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ལས་འཇིག་ལྟ་དང་མཐར་ལྟ་གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་གཞན་ལྷག་མ་རྣམས་ཡིན་ནོ།།
རྩ་་བར།
དེ་དག་ལས་དགུ་གོང་དུ་དམིགས།། ལྟ་བ་གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་སོ།།
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ།།
ཕྲ་རྒྱས་ཁོ་ན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྲ་རྒྱས་དེ་དག་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆོས་གང་འབྱུང་བ་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སམེས་འབྱུང་དང་། མཚུངས་ལྡན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་གནས་རྒ་འཇིག་དེའང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་རྒྱས་ཁོ་ན་ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་ནོ།།
རྩ་བར། དེ་དག་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་དང་།།
འབྱུང་དེའང་ཀུན་འགྲོ་ཐོབ་མ་གཏོགས།།
ཞེས་སོ།།
༨) ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པ་དང་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་དུ་ཡོད་སོ་སོར་བྲིས?
ལནཿ ་་་་་་་ཕྲ་རྒྱས་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལས་དང་པོ་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པ་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་གསུམ་པོ་ལོག་ལྟ་ཐེ་ཚོམ་དེ་དག་མཚུངས་ལྡན་མ་འདྲེས་པའི་མ་རིག་པ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་གསུམ་དེ་དག་དྲུག་དང་གཞན་ཕྲ་རྒྱས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཟག་བཅས་ལ་དམིགས་པའོ།།
༩) ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་དམིགས་པས་རྒྱས་འགྱུར་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་འགྱུར་གང་ཡུན་མ་འདྲེས་པར་པར་འཇོག?
ལནཿ་་་་་ཕྲ་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་བཞགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་རང་གི་ས་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།
།ཀུན་འགྲོ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ས་རང་གི་རིས་ཁོ་ན་ལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།།
ཕྲ་རྒྱས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེར་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་སྲིད་དམིགས་པ་མ་སྤངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་མཚུངས་ལྡན་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།།
༡༠) དམིགས་པས་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་གང་ཡིན་བཞགས་ནས་མ་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞོ?
ལནཿ་་་ཟག་མེད་ལ་དམིགས་པས་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་ནི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་། །ས་གོང་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་མིན་ནོ ། །རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་བདག་གིར་མ་བྱས་པ་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཕྱིར་རོ།།
༡༡) རང་གི་མཚན་ཉིད་པའི་ཉོན་མོངས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱི་ཞེས་པ་གང་ལ་ངེས་བཟུང་དགོས་པ་དང་ཕྲ་རྒྱས་དངོས་པོ་དེ་དང་ལྡན་ཞེས་པའི་གོ་དོན་བྲིས?
ལནཿ་་་་་འདིར་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་རྣམས་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་མ་རིག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱི་པ་ཞེས་གཞག་གོ། །འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་གཞན་དག་གིས་ནི་རང་དུས་དང་དེ་དག་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དུས་གསུམ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན།
།ལྷག་མ་གཞན་ལྟ་བ་ཐེ་ཚོམ་དག་མ་རིག་པ་པ་རྣམས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱི་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏེ་དུས་གསུམ་པ་ཀུན་གྱི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་ནོ།།
༡༢ དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་ལུགས་ལ་དུས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་གསུམ་པ་བཟང་སྟེ་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁ་གསལ་དགོས?
ལནཿ་་་འབྲས་ཕྱིར་ཏེ་གལ་ཏེ་འདས་པ་ཞིག་མེད་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ལས་དགེ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱུ་ཏེ། །འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཚེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་མེད་དོ། ་དེ་ལྟ་བས་ན་འདས་པ་མ་འོངས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ་ཟེར། །དེས་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བས་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བར་འདོད་དོ།། །གསུམ་པ་དབྱིག་བཤེས་ཀྱིས་བཟངསྟེ་བྱ་བ་ཡུས་དུས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པས་དེ་ཡང་ཆོས་དེ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་མ་འོངས་པ་ཡིན་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ད་ལྟ་བྱུང་བ་དང་བྱས་ནས་འགགས་པ་དེའི་ཚེ་འདས་ཡིན་ནོ།།
༡༣) མཐོང་སྤངས་དང་པོ་གཉིས་དང་སྒོམ་སྤང་ལ་སེམས་གང་གི་དམིགས་པ་ཡིན་ཁམས་གསུམ་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པརའཇོག?
ལནཿ་་་་་་མཐོང་སྤངས་དང་སྒོམ་སྤང་ལ་སེམས་ཀྱང་བཅུ་དྲུག་གི་དམུགས་པའོ། ། འདོད་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་ལྔའི་དམིགས་པ་ཡིད་ཏེ་རང་གི་ཁམས་པ་།དྲི་མེད་ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལམ་དམིགས་པ་ཡུན་ནོ། །ཆོས་རྣམ་པསགསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་གཟུགས་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་བརྒྱད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། །རང་གི་ཁམས་པ་གསུམ་དང་འོག་མ་གསུམ་གོང་མ་གཅིག་དྲི་མེད་ཀྱིའོ། ། ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་གཟུགས་མེད་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སེམས་བཅུའི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཁམས་གསུམ་དེ་གཏོགས་པ་གསུམ་དང་། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ།།
༡༤) སྟོན་པས་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔས་གསུངས་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་སོ་སོར་བཞག་ནས་ཐ་མའི་ཆ་ཞེས་པ་གང་ལ་ངེས་བཟུང་དགོས?
ལནཿ་་་་་་སྟོན་པས་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུད་སྦྱོར་ལྔ་གསུངས་ཏེ་འཇིག་ལྟ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་མཆོག་འཛིན། །ཐེ་ཚོམ་འདོད་པས་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་བཅས་པའོ།
།ཐ་མའི་ཆ་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཡིན་ལ་འདི་དག་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ཕྱིརརོ།།
༡༥) ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་བྲིས་ནས་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་གང་ཡིན?
ལནཿ་་་་རྒྱུ་མཚན་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་པུ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང་།
།རྒོད་འགྱོད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དང་།
།ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མེད་ན་བདེན་པ་དག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྔ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ།། གོང་མ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་གཉིས་དང་རྒོད་པ་དང་ང་རྒྱལ། །རྨོངས་པ་དེ་དག་མ་སྤངས་པར་གོང་མ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔའོ།།
གནས་དྲུག་པ་ལམ་དང་གང་ཟག་བསྟན་པའི་དྲི་ལན་བཞུགས་སོ།།)
༡) བདེན་བཞི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་དེ་དག་རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཡོད་མེད་ཁ་གསལ་བྲིས་ནས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཅི་རིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཚུལ་འཇོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ་བདེན་གཞི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི།
བདེན་པ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་རིམ་བཞིན།
༡༽སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ། རང་རྒྱུ་ལས་ཉོན་གང་རུང་གི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་འཁོར་བས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ།
༢༽ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ། རང་འབྲས་སྡུག་བདེན་གྱི་རྒྱུའི་རིགས་སུ་གནས་པའི་ལས་ཉོན་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་ཟག་བཅས།
༣༽འགོག་བདེན། བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་གི་ངོས་སྐལ་གྱི་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སོ་སོར་བཏགས་འགོག
༤༽ལམ་བདེན། བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ།
གཉིས་པ་རྫས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ནི། དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། དེ་བས་ན་འདི་གཉིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ཕྱེ་བས་མིང་གི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཡོད་ཀྱི་རྫས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། འགོག་པ་དང་ལམ་གཉིས་ནི་རྫས་སུ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། གསུམ་པ། འཇིག་རྟེན་འདི་ཅི་རིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ནི། འདུ་བྱེད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཏེ།
ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ཟག་བཅས་རྣམས་ནིའདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པས། གསུམ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདི་ཅི་རིགས་པའམ་མ་ལུས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བཤད་དོ།།
༢) བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པའི་འཇུག་པའི་སྣོད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་སྒོམ་པས་བརྩོན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་རྫོགས་པ་ཡིན་ཁ་གསལ་དགོད?
ཞུ་ལན། དང་པོ། དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཞུང་ལས། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་གཏན་པས།། སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར།། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པས་ནི་དང་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པར་བྱེད་དོ། དེའི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པའི་ཐོས་པ་འཛིན་པའམ་དོན་ཉན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོས་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསམ་པ་དང་ལྡན་པར་བྱེད་དོ། བསམ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་བྱེད་དོ། དེ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་སྐྱེ། བསམ་བྱུང་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བས་སོ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ལགས་སོ། གཉིས་པ། སྒོམ་པས་བརྩོན་པ་ཇི་ཙམ་གྱིས་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདུ་འཛི་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐག་བསྲིངས་བ། ལུས་དང་སེམས་གཉིས་དག་ཏུ་ལྡན་པ་ཡིན་ན་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ།།
༣) འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་གང་ཡིན་བཞག་ནས་དེ་དག་གཉེན་པོར་གྱུར་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན?
ཞུ་ལན། དང་པོ། འཇུག་པའི་སྒོ་གཉིས་ནི། མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པས་འཇུག་པ་དང་། དབུགས་བརྔུབ་དབུགས་དབྱུང་བ་དྲན་པ་ཡི་འཇུག་པ་གཉིས་སོ། གཉིས་པ། དེ་དག་གཉེན་པོར་གྱུར་ཚུལ་ནི། གང་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྱད་པ་དེ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབྱུང་བ་དྲན་པས་འཇུག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ།། །།
༥) འཕགས་པའི་ལམ་ངོས་བཟུང་ནས་དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཡོད?
ཞུ་ལན། དང་པོ། འཕགས་པའི་ལམ་ནི། གཞུང་ལས། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་མཆོག་ལས།། ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད།། ཅེས་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་གི་མཇུག་ཐོགས་ལས་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེའོ། དེའི་དམིགས་པ་ནི། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེས་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བཞག་གོ། གཉིས་པ། དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། ཞེས་གསུངས་སོ།། །།
༦) བཟོད་ཤེས་གཉིས་ལ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དང་རྣམ་གྲོལ་ལམ་ཞེས་བཏགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དཔེ་དང་བཅས་འགོད་ནས་སེམས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སྒོམ་པའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི?
ཞུ་ལན། དང་པོ། བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དག་དང་། ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཐོབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ལ་བྲལ་བའི་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་ཡིན་ནོ། དཔེར་ན། དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྐུན་པོ་འབྱིན་པ་དང་སྒོ་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་བྱས་སོ། གཉིས་པ། སེམས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སྒོམ་པའི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། མཐོང་བ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ནི་སྔོན་མ་མཐོང་བ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ།། །།
༧)
དེར་བགྲོད་པའི་གང་ཟག་བཤད་སྐབས་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་པ་གང་ལ་ངོས་བཟུང་དགོས་རང་གཞུང་ལྟར་བྲིས?
ཞུ་ལན། གཞུང་ལས། མཐོང་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དབང་པོ་བརྟུལ་པོ་དེ་དག་ཏུ་གནས་པ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་གཞན་གྱི་དྲིན་གྱིས་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་དང་། དབང་པོ་རྣོན་པོ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༨) ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གི་ཚད་བཞག་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ། ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་གི་ཚད་ནི། འདོད་ཉོན་སྐོར་དགུ་པོ་ཐམས་ཅད་སྤང་ཟིན་པ། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ལ་གནས་པ། ཁམས་གོང་མ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གང་ཟག་ཞིག་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་འབྲས་གནས་སམ་ཆགས་བྲལ་སྔོན་སོང་ཞེས་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། གཉིས་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྔར་ཡང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༩) འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མཚན་གཞི་དང་བཅས་པ་ངོས་བཟུང་ནས་བྱེ་སྨྲ་བས་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་འཇོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ། འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མཚན་གཞི་དང་བཅས་པ་ངོས་བཟུང་ན། གང་ཟག་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ། ས་འོག་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ངེས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། གཉིས་པ། བྱེ་སྨྲ་བས་སྲིད་པ་ལན་བདུན་འཇོག་ཚུལ་ནི། དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་བདུན་དང་། སྲིད་པ་བར་མ་བདུན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་བྱེ་དོ། སྲིད་པ་བདུན་ཚན་དུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། གནས་བདུན་ལ་མཁས་པ་ཞེས་དང་། ཤིང་འདབ་མ་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཟེར་རོ།། །།
༡༠) ཕྱིར་མི་འོང་རྣམ་པ་ལྔ་བྲིས་ནས་འཕགས་པ་རྣམས་ཚངས་ཆེན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི?
ཞུ་ལན། ཕྱིར་མི་འོང་རྣམ་པ་ལྔ་ནི། སྲིད་པ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱང་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། ལམ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་འདའ་བ་དང་། ལམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་་འདུ་བྱེད་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱང་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བགྲངས་པས་ལྔའོ། གཉིས་པ། འཕགས་པ་རྣམས་ཚངས་ཆེན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། འཕགས་པ་ནི་ཚངས་ཆེན་པ་དག་གི་ནང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ།
ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཙོ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། ཞེས་སོ།། །།
༡༡) སྐྱེ་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ནས་དེ་དག་ལ་སྐྱེ་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་བཏགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་?
ཞུ་ལན། སྐྱེ་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ནི།
བར་མ་དོ། སྐྱེས་ནས་འདའ་བ། གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་ཏེ། རེ་ཞིག་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ལ། དཔེ་གསུམ་གྱི་མྱུར་བ་འདའ་བ་དང་། མྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་འདའ་བ་དང་། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཡོངས་སུ་འདའ་བ་དང་བཅས་གསུམ་དང་། སྐྱེས་ནས་འདའ་བ་དེ་ལ། སྐྱེ་གནས་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་པར་འདའ་བ་གསུམ་དང་བཅས་རྣམ་པ་དྲུག་དང་། གོང་དུ་འཕོ་བ་ལ་མ་ཕྱེ་བར་གཅིག་དང་བཅས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་བདུན་ཡིན་ནོ་ལ། གཉིས་པ། སྐྱེ་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་བཏགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། དེ་ནི་ལས་དམ་པ་དགེ་བ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་ཅིང་། དམ་པ་མ་ཡིན་པ་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཏུ་སོན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་འདི་དག་གཞན་ལ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་རོ།། །།
༡༢) འདོད་པ་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་དང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་གྱི་འཕགས་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་འཇོག?
ཞུ་ལན། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། དང་པོ། འདོད་པ་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་གྱི་འཕགས་པ་ནི། ཁམས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་དེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། གཉིས་པ། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཚེ་ཡོངས་གྱུར་གྱི་འཕགས་པ་ནི། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་ཡང་འཇུག་སྟེ། གོང་དུ་འཕོ་བ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པའོ།།
༡༣) བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་དགོས་པ་དང་བྱེ་སྨྲ་བས་བསམ་གཏན་སྤེལ་ཁྱེར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན?
ཞུ་ལན། དང་པོ། བསམ་གཏན་སྤེལ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་དགོས་པ་ནི། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བསམ་གཏན་སྤེལ་བར་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་དབང་རྣོན་རྣམས་ནི་གནས་གཙང་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། དབང་རྟུལ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། རོ་མྱང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐག་བསྲིང་བའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། གཉིས་པ། བྱེ་སྨྲ་བས་བསམ་གཏན་སྤེལ་ཁྱེར་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དགྲ་བཅོམ་པའམ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡང་རུང་། གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ་ ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། ཞེས་གྲག་སྟེ་འདི་ནི་སྤེལ་བའི་སྦྱོར་བའོ།། །།
༡༤) དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་པའི་ཚད་བྲིས་ནས་སྒོམ་ལམ་གཉིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཚུལ་ཞོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་པའི་ཚད་ནི། གཞུང་ལས། སྲིད་རྩེའི་བར་ཆ་བརྒྱད་ཟད་པ།།
དགྲ་བཅོམ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན།། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། གཉིས་པ། སྒོམ་ལམ་གཉིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཚུལ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱིས་སྲིད་རྩེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་་བ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཟག་བཅས་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱི་ནི་འདོད་ཁམས་ལས་འདོད་ཆ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཡིན་ནོ།
༡༥) དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དང་འདིའི་འབྲས་བུ་མ་འདྲེས་པར་བཞག་ནས་ཁམས་གང་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དུ་ཞིག་ཐོབ་པ་ཡོད?
ཞུ་ལན། དང་པོ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི། གཞུང་ལས། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ནི་དྲི་མེད་ལམ།། ཞེས་པ་ལྟར། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་བས་སོ།དེའི་འབྲས་བུ་ནི། གཞུང་ལས། འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས།། ཞེས་པ་ལྟར། འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཡིན་ནོ། དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། རྣམ་གྲོལ་ལམ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་སྤངས་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ། གཉིས་པ། ཁམས་གང་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དུ་ཞིག་ཐོབ་ཅེ་ན། འདོད་པར་གསུམ་ཐོབ། གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ན་ཐོབ་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐ་མ་ནིདགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་ཐོབ་བོ།། །།
༼གནས་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པའི་དྲི་བ༽
༡༽ བཟོད་པ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིའི་གོ་དོན་མ་འདྲེས་པར་བྲིས?
བཟོད་པ་ ཤེས་པ་ ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་
ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིའི་གོ་དོན་མ་འདྲེས་པར་བྲིས?
༡)
བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ནི། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གང་ཞིག་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ལ་ངོས་བཟུང་དགོས།
༢)
ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ནི། རང་གི་སྤང་བྱ་ཕྲ་རྒྱས་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པ་སྤང་བའམ་རང་གི་ཡུལ་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་བཞག་པ་ཡིན།
༣)
ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི། ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་མམ་ཡོངས་སུ་འཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་ལ་འཇོག་གོ།
ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ནི།། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པའམ་བློ་ལ་བཞག་པ་ཡིན།
༢༽བཟོད་པ་རྣམ་ཤེས་པ་མིན་པ་དང་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་ལྟ་བ་ཡིན་མིན་རྒྱུ་མཚན་བཅས་ཞོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ། བཟོད་པ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་མིན་པ་ནས་ལྟ་བ་མ་་ཡིན་པའི་བར་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། དྲི་མ་མེད་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ཤེས་པ་མིན་ཏེ། དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྲ་རྒྱས་ཐེ་ཚོམ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ ཡང་དག་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དག་ཡིན་ནོ། ཞེས་སོ། གཉིས་པ། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་ལྟ་བ་ཡིན་མིན་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པའམ་བློ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་མིན་ནོ།
༣༽ཤེས་པ་བཅུ་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་བཅུ་ཁོ་ན་ངེས་དགོས་པ་ཡིན?
ཞུ་ལན། དང་པོ་ཤེས་པ་བཅུ་ཡིན་ནི། ཆོས་ཤེས་པ། རྗེས་སུ་ཤེས་པ། ཀུན་རྫོ་བ་ཤེས་པ། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ། ཀུན་འབྱུང་ཤེས པ༑ འགོག་པ་ཤེས་པ། ལམ་ཤེས་པ། ཟད་པ་ཤེས་པ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ།གཉིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་བཅུ་ཁོ་ན་ངེས་དགོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུ་བདུན་གྱིས་ཏེ། རང་བཞིན་ལས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་སྟེ།
དོན་དམ་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། གཉེན་པོ་ལས་ནི་ཆོས་རྗེས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་ཁམས་གོང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་སྡུག་ཀུན་ཏེ། དམིགས་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དང་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དམིགས་པ་ལས་ནི་འགོག་ལམ་སྟེ། རྣམ་དམིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྦྱོར་བ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་པོའི་སེམས་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་མོད་ཀྱི། སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་ལས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱ་བ་བྱས་པ་ཉིད་ལས་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྟེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུ་རྒྱས་པ་ལས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པའི་ ཕྱིར་རོ།།
༤༽ཤེས་པ་བཅུའི་སེམས་རྟེན་དང་ལུས་རྟེན་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པར་འཇོག?
ཞུ་ལན། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་འདོད་པ་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་གྱི་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད། བསམ་གཏན་བཞི་མི་ལྕོགས་མེད་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དྲུག་ན་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་དྲུག་ཡོད་དོ། །དྲུག་པོ་དེ་དང་གཟུགས་མེད་གསུམ་སྟེ་དགུ་ན་རྗེས་ཤེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་སྡུག་ཀུན་འགོག་ལམ་ཟད་མི་སྐྱེ་དྲུག་པོ་ས་དགུ་པོ་དེ་དག་ན་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡིད་ཤེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཁོ་ན་ན་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་འདོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ནར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ལ། གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ།།
༥༽མཐོང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཤེས་པ་དུ་ཐོབ་པ་དང་དེ་སྐབས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་ཅི?
ཞུ་ལན། དང་པོ། མཐོང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཤེས་པ་དུ་ཐོབ་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་། ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དེ་དང་འདྲ་བར་མ་འོངས་པ་དེའི་རྣམ་པ་བཞི་ཁོ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་རྗེས་ཤེས་གསུམ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡང་ཐོབ། ཆོས་ཤེས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་ཟད་པར་མངོན་པར་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། གཉིས་པ། དེ་སྐབས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་ནི། མ་འོང་པ་མི་སྐྱེས་བའི་ཆོས་མངོན་འགྱུར་གྱི་སྒོ་ནས་མ་ཐོབ་པ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ།
༦༽རྒྱུ་བསམ་གཏན་ནམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཡིན་གཞུང་དང་མཐུན་པར་ཁོད?
ཞུ་ལན། རྒྱུ་བསམ་གཏན་ནམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དགེ་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་ཡིན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཁོ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་གྱི་གང་གིས་དེ་དག་རྩེ་གཅིག་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་པའང་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །འདིས་སེམས་ པར་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། ཞེས་སོ།།
༧༽ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ངོས་བཟུང་དགོས་པ་ཡིན?
ཞུ་ལན། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་འཇུག་ནི། ས་བརྒྱད་དེ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འབྲེལ་བ་གོ་རིམ་བཞིན་དང༌། གཅིག་བརྒལ་བ་ནི་རེ་རེ་ནས་བརྒལ་ནས་སོ། །སོང་ཞིང་ནི་ལུགས་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སོ། འོངས་ནས་ནི་ལུགས་མི་མཐུན་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སོ།
།དེ་ལྟར་ཟག་བཅས་ས་བརྒྱད་ཟག་མེད་བདུན་ལ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་བར་བྱས་ནས། ཕྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གསུམ་པར་འགྲོ་ཞིང་དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ། དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་འཇུག་གོ།
༨༽ཅིའི་ཕྱིར་གོང་དུ་སྐྱེས་པའི་སྙོམས་འཇུག་འོག་མ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁ་གསལ་དགོད?
ཞུ་ལན།།ཅིའི་ཕྱིར་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་སྙོམས་འཇུག་འོག་མ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ ཅེ་ན། དེ་ལ་ནི་འོག་མའི་རྫས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དགོས་པ་མེད་དེ་དམན་པའི་ ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་བསྟན་ནས་དམིགས་བསལ་སྲིད་རྩེར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ ཟག་པ་མེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་ཟད་ པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ཅི་ཡིན་ན། སྲེད་བཅས་ཏེ་རོ་མྱང་བ་ དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་རང་གི་ས་པའི་སྲིད་པ་ལ་དམིགས་སོ། །སྲིད་ པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཆགས་བྲལ་ཡིན་པས་འོག་མ་ལ་མི་ དམིགས་སོ། །ས་རྣམས་ནི་སྲེད་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་ལ་ཡང་ མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་མེད་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ།།
༩༽མདོ་ལས་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གང་ཡིན་ངོས་བཟུང་ནས་དེ་དག་གི་ས་མཚམས་དང་བཅས་བྲིས?
ཞུ་ལན། མདོ་ལས། རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟོགས་དཔྱོད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་མོ། དང་པོ། བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་མན་ཆད་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ། མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། གསུམ་པ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ནས་སྲིད་རྩེའི་བར་ནི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ ནོ།།
༡༠༽མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཞག་དགོས་པ་ཡིན་རྒྱུ་མཚན་བཅས་འཇོག?
ཞུ་ལན། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ཞི་བའི་རྣམ་པ་དང་འགོག་པའི་རྣམ་པ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཡིན་ནོ། །མྱང་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། ཞེས་གསུངས་སོ།།
བསམ་འཆར།