ཚད་མའི་དྲིས་ལན།,ཚད་མ།,ཚད་གྲུབ་ལེའུ།,གསང་འཁོར།,དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པའི་གདན་ས།,
 |
| ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། |
༡༽ ཚད་གྲུབ་ལེའུ་དེ་མཁས་པ་འགས་ལེའུ་དང་པོར་འཇོག་ཀྱང་འདིར་ལེའུ་གཉིས་པར་བཞག་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་བྲིས།
ཞུ་ལན། ཚད་མ་གྲུབ་པའི་ལེའུ་དེ་མཁས་པ་འགའ་ཡིས་ལེའུ་དང་པོར་འཆད་ཀྱང་འདིར་ལེའུ་གཉིས་པར་བཞག་པ་ནི། སློབ་དཔོན་གྱིས་བརྩམས་པའི་ཚེ་མདོའི་རིམ་པ་ལྟར་བརྩམས་ཀྱང་གླེགས་བམ་དུ་གནས་པའི་ཚེ་དགོས་པའི་དབང་གིས་རང་དོན་ལེའུ་དང་པོར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་སྔོན་དུ་རང་དོན་རྗེས་དཔག་དང་པོར་འཆད་པས་འདིར་ཚད་གྲུབ་ལེའུ་གཉིས་པར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལ་ཡང་ལོག་པར་རྟོག་པས་དེ་རྣམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་ནའོ།། །།
༢༽ལེའུ་གཉིས་པ་འདིས་བརྗོད་དོན་ཅི་ཞིག་སྟོན་པ་དང་། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །ཞེས་པའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་མི་བསླུ་བའི་དོན་བྲིས ?
ཞུ་ལན། ལེའུ་གཉིས་པ་འདིས་བརྗོད་དོན་ཅི་ཞིག་སྟོན་ཞེ་ན། ཚད་མར་གྱུར་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་སྐྱོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ཞེས་ཚད་མ་མདོའི་མཆོད་པར་བརྗོད་པའི་དོན་བཞིན་སྟོན་པ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་བསྟན་པ་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་ལེའུ་གཉིས་པའི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་མི་བསླུ་བའི་དོན་ནི། ལས་གང་ལ་མི་སླུ་ན་འཇུག་ལྡོག་བྱ་བའི་ཡུལ་དོན་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བ། བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་མི་སླུ་ན་ཚད་མ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལྟར་འཇལ་བའི་བློ་དེ་མི་སླུ་བ། བྱ་བ་ཇི་ལྟར་མི་སླུ་ན་དེས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་བཅད་ན་ཡོད་པར་མི་སླུ་བ་དང་། མེད་པར་བཅད་ན་མེད་པར་མི་སླུ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་པའམ་མིན་པར་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ལ་དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མདོར་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་ལ་མི་སླུ་བ་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།. །།
༣༽མི་བསླུ་བའི་དོན་དེ་དོན་རང་མཚན་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ན་ཕྱི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་མི་སྲིད་པ་དང་། མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པས་བཅད་ཤེས་ལ་ཁྱབ་ཆེས་པའི་རྩོད་སྤོང་བྲིས?
ཞུ་ལན། དོན་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ན་ཕྱི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལུགས་ལ་ཚད་མ་ཇི་ལྟར་སྲིད་སྙམ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མ་གྲུབ་ཀྱང་བག་ཆགས་བརྟན་བྱུང་གི་ཤེས་པ་དོན་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་མི་སླུ་བ་འདི་ཡོད་པས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བའི་ཡུལ་དུ་དོན་བྱེད་པའི་སྣང་བ་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་བྱས་པས་ཚད་མའི་རྣམ་གཞག་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་པ་དེ་བཅད་ཤེས་ལ་ཁྱབ་ཆེ་བའི་སྐྱོན་མེད་དེ། བཅད་ཤེས་སམ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཚད་མ་སྔ་མས་བཅད་ཟིན་པའི་གཟུང་བའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པའི་དོན་དེ་སླར་ཡང་འཛིན་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་སླུ་བའི་བྱ་བ་ཚད་མ་སྔ་མས་བྱས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྤོང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། ། །།
༤༽ ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་དེ་སྐྱེས་བུ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་འདྲ་བར་གསུངས་ན་དེ་གཉིས་འདྲ་ཚུལ་བློས་གང་ལྕོགས་བྲིས?
ཞུ་ལན། དེ་གཉིས་འདྲ་ཚུལ་ནི། སྐྱེས་བུའི་འཇུག་ཡུལ་གྱི་དོན་རང་མཚན་འདི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པས་ན་ཐ་སྙད་དཔྱོད་པས་འདི་ལ་བརྟག་ཅིང་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་ཀྱི། དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཡུལ་དུ་བརྟག་པ་ལ་དགོས་ནུས་མེད་ལ། བློ་འདི་དག་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་འཇུག་པ་ན་ཞུགས་པ་དེ་ལྟར་དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་ནི་མི་བསླུ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལ་བློ་དེས་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བས་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། ། ། །
༥༽ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མར་འདོད་་པརརྒོལ་བས་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དང་། དེར་རྩོད་སྤོང་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཚུལ་ཡང་བྲིས ?
ཞུ་ལན། ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མར་འཐད་པ་འདོད་པ་ལ་རྒོལ་བའི་མི་འཐད་པའི་ཚུལ་ནི། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཚད་མར་འདོད་པ་བྱེ་སྨྲ་སོགས་ན་རེ། ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཚད་མར་བཞག་པ་མི་འཐད་དེ། དབང་པོ་ལ་ཡང་མི་སླུ་བ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྲང་གིས་རེག་བྱ་ལྕི་ཡང་ལ་མི་སླུ་བ་སོགས། ཡུལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་རང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་མི་སླུ་བ་ཡོད་པས་མི་སླུ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་མ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མའོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་འཇོག་ཞེས་རྩོད་པ་དང། དེར་རང་ལན་གྱི་རྩོད་པ་སྤོང་ཚུལ་ནི། བློ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་འཇོག་པར་འཐད་དེ། བླང་དང་དོར་བྱའི་དངོས་པོའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ལ་བློ་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དོན་མ་ནོར་བར་འཇལ་བའི་རྒྱུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་མེད་པར་དེ་དག་གིས་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ནུས་ཞེས་གསུངས་སོ། །. ། །
༦༽ཕྱོགས་སྔས་ཚད་མ་གསུམ་པར་འདོད་པའི་སྒྲ་བྱུང་ཚད་མ་དེ་བརྟགས་ནས་འགོག་ཚུལ་དང་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་ངེས་ཚུལ་ཡང་བྲིས ?
ཞུ་ལན། རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་འགོག་ཚུལ་ཡང། སྤྱིར་སྒྲ་བྱུང་ཚད་མ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག་སྒྲ་ལས་བྱུང་བའི་ཉན་ཤེས་ལ་ཟེར་རམ། དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲ་སྤྱི་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ལ་ཟེར་རམ། སྒྲ་རང་ཉིད་ལས་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པ་ལ་ཟེར། དང་པོ་ལྟར་ན། མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན། རྗེས་དཔག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡང་རུང་སྟེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ཉན་ཤེས་ཀྱི་བློ་ཡང་རྗོད་པ་པོས་ཇི་ལྟར་གཞལ་བ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡི་དོན་སྟོན་པ་ལ་རྟགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་དེ་འཛིན་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གསུམ་པ་ལྟར་ན། སྒྲ་ཙམ་དོན་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད་ཅིང་། ཕྱི་རོལ་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་ཅན་མིན་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་ཚུལ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གཞལ་བྱ་གཉིས་ཕྱིར་ཚད་མ་གཉིས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཞལ་བྱ་ལ་རང་མཚན་དང་སྤྱི་མཚན་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པས་ཚད་མ་ལ་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། ། ། །
༧༽ཅི་ཚད་མ་འདི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཡུལ་ལ་མི་སླུ་བར་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། རྐྱེན་གཞན་གྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་མེད་པ་དང་། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་བྱེད་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་རྩོད་སྤོང་གྱིས?
ཞུ་ལན། ཚད་མ་ཞེས་པ་འདི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡུལ་ལ་མི་སླུ་བར་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞུང་ལས། བསྟན་བཅོས་རྨོངས་པ་ཟློག་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར། ཚད་མའི་རྣམ་བཞག་བསྟན་པའི་བསྟན་བཅོས་ནི་སྔར་རང་གི་ངོ་བོས་ཚད་མ་མིན་པའི་བློ་ཞིག་སླར་ཚད་མར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་ཡང་ཚད་མའི་བློ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པ་དང་ཚད་མིན་གྱི་བློ་ལ་ཚད་མར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྨོངས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། ། ། །
༨༽ སྤྱིར་རང་ངེས་དང་གཞན་ངེས་ཀྱི་ཚད་མའི་རྣམ་གཞག་གང་ཤེས་དང་རྗེས་དཔག་ལ་རང་ངེས་ཚད་མས་ཁྱབ་དོན་ཅི་ཡིན་བྲིས?
རང་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མ་དང་། གཞན་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མ་གཉིས་ལས། དང་པོ། རང་གི་གཞལ་བྱའི་བདག་ཉིད་མཐར་ཐུག་པ་ཡུལ་སྟེང་དུ་གནས་པ་མེད་པར་རང་ཉིད་མི་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་རང་སྟོབས་ཀྱི་འདྲེན་ནུས་པའི་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་རིག་པ་རང་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད། གཉིས་པ། དེ་འདྲེན་མི་ནུས་པར་ཕྱིས་འབྱུང་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་གཞན་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་གསར་དུ་མི་སླུ་བའི་རིག་པ་གཞན་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད། དང་པོ་ལ་དབྱེ་ན། དོན་གོམས་པ་ཅན་གྱི་དབང་མངོན། དོན་བྱེད་སྣང་ཅན་གྱི་དབང་མངོན། རང་རིག་མངོན་སུམ། རྣལ་འབྱོར་མངོན་སུམ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་དང་ལྔ། གཉིས་པ་གཞན་ལས་ངེས་ཀྱི་ཚད་མ་ལ་སྒྲས་བརྗོད་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། ཚད་མ་རིགས་གཏེར་ལས། དང་པོ་པ་དང་ཡིད་མ་གཏད། །འཁྲུལ་རྒྱུ་ཅན་དང་གཞན་ལས་ངེས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མངོན་སུམ་དང་པོ་བ། ཡིད་མ་གཏད་པ། འཁྲུལ་རྒྱུ་ཅན་དང་གསུམ་ཡོད་དེ། རྗེས་དཔག་ཡིན་ན་རང་ངེས་ཚད་མ་ཡིན་པས་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ཡིན་ན་ཚད་མ་གསུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྟགས་ཡང་དག་ལས་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ།།. །།
༩༽མི་བསླུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་པོ་ཚད་མའི་དོན་ལྡོག་དུ་དགོངས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་དུ་ཡོད་དང། བྱེ་བྲག་འགྲེལ་པ་འདིའི་འགོངས་ལུགས་ངོས་ཟུངས?
ཞུ་ལན། དེ་ལ་དགོངས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་ཡོད་དེ། མཚན་ཉིད་གཉིས་པོ་འདི་ཐ་སྙད་དང་དོན་དམ་དཔྱོད་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། གཉིས་ཀ་ཚོགས་ནས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཆ་ཚང་བར་འདོད་པ་དང༌། དོན་གཅིག་ཏུ་འདོད་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་མོ། འགྲེལ་པ་འདིའི་ལུགས་སུ་ཕྱི་མ་དོན་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ལ་འཇོག་པའོ། །
༡༠༽བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མ་ཡིན་ན། མི་འདོད་བློ་ནི་ཚད་མ་ཉིད། །འཇུག་ལ་དེ་གཙོ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའི་གཞུང་དོན་དང་མི་མཐུན་ཞིང་མིན་ན་དེ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་ལེའུ་གཉིས་པའི་སྒྲུབ་བྱ་ལ་ཚད་བསལ་ཞུགས་དོགས་སེལ་དགོས ?
ཞུ་ལན། གཞུང་དོན་འདི་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་དེ། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ལས་གྲུབ་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །. ། །
༡༡༽དེ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མར་གསུངས་ན་དེ་ལ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ལྡན་ཚུལ་ཁ་གསལ་ཞུ ?
ཞུ་ལན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ལྡན་ཚུལ་ནི། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཚད་མ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅད་པ་ལྟར་དོན་ཐོབ་པ་ལ་མི་སླུ་བའི་བློ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཚད་མ་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ་སྐྱེ་རྒུ་རྣམས་ལ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ཐོབ་པ་ལ་འདིས་མི་སླུ་བ་ཡིན་པས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། ། ། །
༡༢༽མདོར་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཞེས་དང་འདིར་ཚད་མ་དང་འདྲ་བས་བཏགས་ཞེས་པ་གཉིས་མི་མཐུན་པས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་ནས་བྲིས?
ཞུ་ལན། འདིར་ཚད་མ་དང་འདྲ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་བཏགས་སྙམ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་སྟེ། སྐབས་ཀྱི་བཤད་བྱའི་ཚད་མ་ནི་མངོན་རྗེས་ཀྱི་ཚད་མ་ཡིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ་མངོན་སུམ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་དང་མི་འདྲ་བས་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ།
༡༣༽ཚད་མ་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་མིན། །དངོས་ཡོད་རྟོགས་པ་ཚད་ཕྱིར་དང་། །ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི། །དེ་ནི་མི་བརྟན་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པའི་གནོད་བྱེད་དེ་ཁས་ལེན་ཇི་འདྲ་ལ་འཕེན་པ་ཡིན ?
ཞུ་ལན། གནོད་བྱེད་དེ་སྔར་ཚད་མ་མིན་པ་ཞིག་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་ལྟོས་ནས་གསར་དུ་ཚད་མར་གྱུར་པས་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པ་མི་སྲིད་ལ། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་དེ་ནི་ཚད་མ་ཡིན་ལ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་བྱེད་པོའང་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་ཁས་ལེན་ལ་འཕེན་པ་ཡིན་ནོ། ། ། །
༡༤༽ རང་ལུགས་སུ་ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་དབྱེ་འཐད་ན་རྟག་པ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་མེད་ཅེས་ཁས་བླངས་དགོས་སམ་འོན་ཏེ་དགོངས་དོན་གཞན་འཚོལ་དགོས་པ་ཡིན?
ཞུ་ལན། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་རྟག་པ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་མེད་ཅེས་ཁས་བླངས་དགོས་པ་སྣང་སྟེ། གཞུང་ལས། དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་དམིགས་རྐྱེན་ཡིན་ལ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མར་འཐད་ཀྱི་ཡུལ་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་ན་ནི་ཡུལ་གང་ཡང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གང་ཡང་མ་ཤེས་ན་དོན་རང་མཚན་ལ་མི་སླུ་བའི་ཚད་མར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེས་ན་རྟག་པའི་བློ་ལ་ཡུལ་རིམ་བཞིན་འཇལ་བའི་དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །. ། །
༡༥༽ཚད་ཅན་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པ་པོ་དེ་རྟག་མི་རྟག་བརྟག་ལ་དགག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་རྩ་གཞུང་དང་སྦྱར་ནས་བྲིས?
ཞུ་ལན། རྩ་བ། རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ཅན་དག་ནི། །རྟག་ལས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་ཕྱིར། །ལྟོས་པ་མི་རུང་བ་ཡི་ཕྱིར། །རྣམ་འགས་ཕན་གདགས་བྱ་མིན་ཕྱིར། །མི་རྟག་ན་ཡང་ཚད་མེད་ཉིད། ། ཅེས་པ་ལྟར། ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་དབང་ཕྱུག་ནི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སྣང་བའི་ཆོས་རིམ་བཞིན་སྐྱེ་བ་ཅན་འདི་དག་ནི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། རྟག་པ་ལ་རིམ་གྱིས་དོན་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པ་དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་འབྲས་བུ་རིམ་བཞིན་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། རྟག་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱད་པར་བྱར་མེད་དེ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འགས་ཀྱང་ཕན་གདགས་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང། རྐྱེན་གྱིས་དེ་ལ་ཕན་གདགས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རང་བྱུང་གི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཚད་མར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་གཅིག་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་ལའང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་གང་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །. ། །
༡༦༽རྒོལ་བས་སྡོད་འཇུག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ལུས་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་པར་སྒྲུབ་ན། གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། དཔེ་མ་གྲུབ་པ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཚུལ་བཅས་ངོས་ཟུངས?
ཞུ་ལན། གྲུབ་པ་སྒྲུབ་ཚུལ་ནི། སྟེའུ་ལ་སོགས་པའི་སྡོད་ཅིང་འཇུག་པ་སོགས་དཔེར་བཀོད་པ་དེ་དག་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ལ། དངོས་སུ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པ་རི་གླིང་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་རྒྱུ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །དེ་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས། །ཞེས་སྒྲུབ་པ་དང་། དཔེ་མ་གྲུབ་ཚུལ་ནི། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་ཀུན་བྱེད་པོ་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་གཅིག་གིས་བྱས་པ་ནི་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་རྒྱུས་བྱེད་པ་ལས་རྟག་པས་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དུ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀ་མ་མཐོང་བས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཚུལ་ནི། སྡོད་ཅིང་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་རང་གིས་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པར་འདོད་པ་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་སྐྱེས་བུས་བྱས་པར་དོགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་རེས་འགའ་སྡོད་ཅིང་རེས་འགའ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
༡༧༽དབྱིབས་ཙམ་རྟགས་སུ་བཟུང་ན་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཚུལ་དང་ཅི་སྟེ་ངེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་དཔེ་དང་བཅས་གསུངས་པ་བྲིས?
ཞུ་ལན། དབྱིབས་ཙམ་རྟགས་སུ་བཟུང་ན་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཚུལ་ནི། དབྱིབས་ཡིན་ནོ་ཅོག་ཆོས་ཅན། སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། བུམ་པ་སོགས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་དབྱིབས་དང་སྒྲ་འཇུག་པ་ཙམ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཕ་རོལ་པོས་བཀོད་པའི་ལན་དུ། སྒྲ་མཚུངས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་དབྱིབས་ཙམ་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་གི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུས་ཆེད་དུ་མ་བྱས་ཀྱང་དབྱིབས་ཡོད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྐྱ་བོའི་རྫས་ཙམ་ལས་མེ་དཔོག་པ་བཞིན་དུ། རྟགས་དེ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ངེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་དཔེ་ནི། འབྲེལ་བའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པ་དེ་ལྟར་མིན་ན། གྲོག་མཁར་ཡང་རྫ་མཁན་དེས་བྱས་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བར་ཐལ། དེ་དང་རྫ་མཁན་གྱིས་བྱེད་པའི་རྫའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིམ་པའི་རྣམ་འགྱུར་འགའ་ཞིག་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །
༡༨༽ གཞན་གྱིས་འབྲས་མཚུངས་ལྟག་ཆོད་དུ་ཐལ་བ་འཕན་ཚུལ་དང་། རང་ལན་ཀྱིས་མི་འདྲ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་གསུངས་འདུག?
ལན་ནི། གཞན་གྱིས་འབྲས་མཚུངས་ལྟག་ཆོད་དུ་ཐལ་བ་འཕེན་ཚུལ་ནི། དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་དབྱིབས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་དབྱིབས་རྟགས་སུ་བཀོད་པའི་སུན་འབྱིན་འདི། འབྲས་བུ་མཚུངས་པའི་ལྟག་ཆོད་ཅེས་སུན་འབྱིན་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པར་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་བཤད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་རྒོལ་བ་ལ། དེར་རང་ལུགས་ཀྱིས་འབྲས་མཚུངས་ལྟག་ཆོད་དང་མི་འདྲ་ཚུལ་ནི། བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་ནུས་པའི་སྤྱི་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་ལ། ཁྱད་པར་ལ་བརྟགས་ནས་སུན་འབྱིན་ན། སུན་འབྱིན་པ་པོ་རང་གིས་སྒྲུབ་བྱེད་གང་བཀོད་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་དེ་འཇུག་ན་འབྲས་མཚུངས་ཀྱི་ལྟག་ཆོད་ཡིན་གྱི། སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་བཀོད་པ་ལ་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པ་ལྟག་ཆོད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །
༡༩༽དབྱིབས་ཀྱི་སྒྲ་ཙམ་མཚུངས་པས་དོན་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ལ་གལ་ཏེ་ནུས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་རིགས་པ་ཇི་ལྟར་འཕེན་ཡོད?
ཞུ་ལན། ཆོས་སོ་སོའི་རང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བ་ལ་རྗོད་བྱེད་དུ་གྲུབ་པའི་སྒྲའི་སྤྱི་སྟེ་ཐུན་མོང་གི་མིང་ནི་ཡུལ་བརྗོད་བྱ་གང་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་མཐོང་བ་ལས་རིགས་གཞན་དང་གཞན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན། ངག་དང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གོའུ་ཞེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྭ་ཅན་ཡིན་ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སྤྱི་མིང་དུ་གོ་སྒྲ་འཇུག་ཀྱང་མིང་དེ་ཞུགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཡི་མིང་ཅན་གཞན་དུ་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནུས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་རིགས་པ་ནི། སྐྱེས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་དོན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲུབ་པར་ཐལ། དེའི་སྒྲ་ཡོད་པས་དོན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་གང་ནའང་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་གཞན་དབང་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉི་མ་ཞེས་པའི་མིང་ཡོད་ན་དེས་སྣང་བར་ཡང་བྱེད་པ་ཐལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༢༠༽རིགས་པ་འདིས་སེར་སྐྱ་པ་དང་གཅེར་བུ་པའི་འདོད་པ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཇི་ལྟར་དོན་གྱིས་བསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་གོ་བདེ་བར་བྲིས ?
ལན་ནི། དབང་ཕྱུག་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་སུན་འབྱིན་པའི་རིགས་པ་འདིས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་སེར་སྐྱ་པ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ལྟར་སྣང་གཞན་ཡང་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་འགོག་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། སེར་སྐྱ་པས་བློ་བདེ་ཆོས་ཅན། སེམས་མེད་དང་ནང་ཤེས་རིག་གི་སྐྱེས་བུའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བེམ་པོ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་་སྐྱེ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་དང་། ཡང་གཅེར་བུ་པས། ལྗོན་ཤིང་ཆོས་ཅན། སེམས་ལྡན་ཡིན་ཏེ། ཤུན་པ་ཤུས་ན་འཆི་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་རྣམས་བརྟགས་ནས་འགོག་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༢༡༽གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་རྟག་པ་ཀུན་གྱི་བྱེད་པོར་འདོད་ན་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་མཚུངས་པའི་ཐལ་བ་ཇི་ལྟར་འཕེན་དགོས་པ་ཡིན?
ལན་ནི། རྟག་པ་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དེས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་འདོད་ན་དེ་ལ་བུམ་པ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་དམ་མེད་། མེད་ན་བུམ་པ་མི་བྱེད་པའི་ཡུལ་དང་དུས་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་ལ། མི་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡོད་ན་ནི་བུམ་པ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ན་བུམ་པའི་རྒྱུ་མིན་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལས་ནམ་ཡང་འགྱུར་མི་ཤེས་པས་ན་ཐམས་ཅད་དུའང་བུམ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་པོ་གང་གི་ཡང་རྒྱུ་མིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ཡོད་པ་ན་དེའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་མ་བྱུང་གོང་དང་ཞིག་པའི་འོག་ཏུ་དངོས་པོ་དེ་མེད་པ་གང་གི་ཚེ་ན་དེའི་རྒྱུ་མིན་པའང་ཡིན་དགོས་ཤིང་། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་མིན་པ་གཉིས་ཀ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མིན་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མིན་པར་ཡང་འགྱུར་བཞིན་དུ། རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་ལ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་མི་འདོད་པ་ཅི་ཡིན་ཏེ་དེ་གཉིས་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མཚུངས་སོ་ཞེས་འཕེན་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །
༢༢༽ཚད་མ་ལྐོག་གྱུར་དོན་ཤེས་ཡིན། །དེ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར། །ནན་གཏན་བྱེད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་ནི་ཁ་ཅིག་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་པའི་ཕྱོགས་སྔ་སུ། འདོད་པ་རགས་ཙམ་བཀོད་ནས་དེར་དགག་པ་མཛད་ཚུལ་ཡང་བྲིས ?
ལན་ནི། དེའི་སྐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་སྔ་ནི་མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པ་དང་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་ཡིན་ལགས། དེ་དག་འདོད་པ་ཡང། སྟོན་པ་དོན་ཀུན་ལ་ཚད་མ་ཡིན་ན། ལྐོག་གྱུར་གྱི་དོན་སྲིན་བུའི་གྲངས་དང་ཤིང་གི་ལོ་མ་སོགས་མཐའ་དག་ཤེས་པ་གྱུར་དགོས་ལ། དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་ཀྱང་མི་སྲིད་ལ། ལྐོག་གྱུར་དེ་ཤེས་པའི་ཚད་མའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལ་དགག་པ་མཛད་ཚུལ་ནི། བླང་བྱ་དང་དོར་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐབས་དང་བཅས་པ་རིག་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཀྱི། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་རིག་པར་མཛད་པ་ཁོ་ན་སྐབས་འདིར་དོན་དུ་གཉེར་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་དེའི་བསྒྲུབ་བྱར་གྱུར་པའི་བདེན་བཞི་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། ཚད་མར་གྱུར་པ་འདིས་སྲིན་བུའི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་པ་ངེད་ལ་འགར་ཡང་ཉེར་མཁོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ། །
༢༣༽མདོ་ཡི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལྟར་སྒྲུབ་བྱ་གང་ཞིག དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་པོ་རྣམས་གོ་རིམ་བཞིན་ངོས་ཟུངས?
ལན་ནི། མདོའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱ་ནི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་ཚད་མ་གྱུར་པ་དེ་ཡིན་ལ། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་པོའི་གོ་རིམ་ནི། འགྲོ་བ་ལ་གཏན་དུ་ཕན་པར་བཞེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། ཐབས་ལ་ཡུན་རིང་གོམས་པ་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་སྟོན་པ། རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་བདེ་གཤེགས། གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་སྐྱོབ་པ་སྟེ་བཞིའོ། །
༢༤༽བསམ་སོགས་ལུགས་འབྱུང་དུ་བཤད་སྐབས་སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་པོ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས་སུ་བསྡུ་ཚུལ་འབྲི་དགོས།
ལན་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་ལས། དང་པོ་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དང་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས་ནི་རྒྱུ་ཕུན་ཚོགས་དང་། རང་དོན་བདེ་གཤེགས་ཕུན་ཚོགས་དང་གཞན་དོན་སྐྱོབ་པ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས་སུ་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ།།
༢༥༽སྒྲུབ་བྱེད་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། དེ་བསྟན་པའི་རྩ་གཞུང་འདྲེན་ནས་འགྲེལ་བཤད་གནང་དགོས ?
ལན་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའམ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལ། དེ་བསྟན་པའི་རྩ་གཞུང་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་ཐུགས་རྗེ་གོམས་ལས་དེ། །ཞེས་གསུངས་ལྟར། དེའང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ། དང་པོར་སྔོན་དུ་སོང་དགོས་ཏེ། དང་པོར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ཐབས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་སྟོན་པར་འགྱུར་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ནོ།།
༢༦༽རྒོལ་བ་སུས་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་གོམས་མི་སྲིད་པ་ཇི་ལྟར་གླེང་འདུག་གླེང་བ་ལྟར་གྱི་རྩོད་པ་སྤོང་ཚུལ་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་བྲིས ?
ལན་ནི། རྒོལ་གང་གིས་ན། མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པས་སོ། །དེ་དག་གིས་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བ་དུ་མར་གོམས་པས་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་དུ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཡིད་བློ་རྟོག་པ་ནི་ལུས་ལ་བརྟེན་པས། ལུས་ཞིག་པ་ན། དེ་ཡང་འཇིག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་གླེང་བ་ལ། གླེང་བ་ལྟར་གྱི་རྩོད་སྤོང་མཛད་ཚུལ་ཡང་། ཐ་མལ་པ་སྐྱེས་མ་ཐག་གི་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་དང༌། དབང་པོ་དྭངས་བ་དང་། བློའི་ཁྱད་པར་གཡེར་བག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ན། རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལ་བལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལ་མ་བལྟོས་པར་ལུས་འབའ་ཞིག་ལས་སྐྱེས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ཡང་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་སྐྱེ་ན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་སྲོག་ཆགས་སུ་འགྱུར་བ་ཐལ་ལོ་ཞེས་རྩོད་པ་སྤོང་ཚུལ་བསྡུས་ཙམ་ལགས་སོ།།
༢༧༽ ལུས་འདི་དུས་མི་མཉམ་པའི་ཡིད་བློ་ཡི་རྟེན་དུ་མི་རུང་བ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མེད་པས་ཡིན་ན་དེ་དག་མེད་ཚུལ་ཁ་གསལ་བྲིས ?
ལན་ནི། ལུས་འདི་དུས་མི་མཉམ་པའི་ཡིད་བློའི་རྟེན་དུ་རུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་ཚུལ་ནི། ཡིད་བློ་རྟོག་པ་འདི་ཆོས་ཅན། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པར་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ལ་རབ་རིབ་སོགས་ཀྱི་གནོད་པ་ཡོད་ན་ཡང་ཁྱོད་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་དེ་། གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་ལུས་མེད་ཀྱང་སེམས་ཡོད་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༢༨༽ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མངོན་པར་ལུས་དང་སེམས་ནི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་གདུང་ཁྱིམ་བཞིན་དུ་བརྟེན་པར་གསུངས་པའི་ལུང་འགལ་སྤོང་ཐངས་བྲིས ?
ལན་ནི། ཡིད་ལུས་ལ་བརྟེན་པར་བཤད་པའི་ལུང་འདི་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། ལུང་འདི་ལུས་དེ་ཡི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡིད་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི།རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དགོངས་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྤངས་ཏེ། རྩ་བ། དེ་ཡི་ཤེས་པས་ཕན་འདོགས་ཕྱིར།། ཡིད་ནི་ལུས་ལ་བརྟེན་པར་བཤད།། ཅེས་གསུངས་པས་སོ།།
༢༩༽བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུས་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པའི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་ལས་བློ་སྐྱེ་བ་དགག་སྟངས་ངོས་འཛིན་དགོས?
ལན་ནི། འདི་དགག་སྟངས་ནི། ལུས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལས་ཡིད་བློ་རིམ་ཅན་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཐལ། ཁྱོད་རིམ་ཅན་མིན་པའི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་ལ་བལྟོས་ནས་རིམ་ཅན་དུ་བསྐྱེད་པའང་མེད་དེ། རྐྱེན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ཅན་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༣༠༽ ཐ་མའི་སེམས་ནི་སེམས་གཞན་དང་། །མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་འགལ་ཅི་ཡོད། །ཅེས་པའི་ལུང་དོན་བྲིས།
ལན། ལུང་འདིའི་དོན་ནི། འཆི་སེམས་སྐད་ཅིག་ཐ་མའི་སེམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་གཞན་དང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་དེ། དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་ཕན་ཚུན་སྤངས་འགལ་གྱི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་མེད་པས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཏེ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ།།
༣༡༽ཐ་མལ་པ་འཆི་ཁའི་བློ་ཆོས་ཅན། རང་འབྲས་རིག་པ་ཕྱི་མ་མཚམས་མི་སྦྱོར་ཏེ། འཆི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པར་འདོད་པའི་འཆི་སེམས་བཞིན་ཞེས་པ་དེ་རྒོལ་བ་སུས་འཕེན། དེའི་རང་ལན་གཞུང་དུ་ཇི་ལྟར་གསུངས་འདུག ?
ལན་ནི། སྐབས་འདིར་རྒོལ་བ་རྒྱང་འཕེན་པས་འཕེན་པ་དང་། དེའི་རང་ལན་ནི་གཞུང་དུ། །དེ་ལ་དཔེ་བཀོད་པ་དོན་མེད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་འདའ་ཁའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གང་ལས་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པར་འདོད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་པས་བཤད་པའི་སྲེད་པ་སྤངས་པ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་འདོད་དེ། ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་ཅེས་འདོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱེད་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་སོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་རང་གིས་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་དོན་ཅན་གྱི་གཞན་པ་དག་གི་གྲུབ་མཐའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངམ་ཅི། དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
༣༢༽སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་རིགས་པ་གཞུང་དུ་གསུངས་པ་དང་རང་གི་མྱོང་ཚོད་བཅས་ཅི་ནུས་ནུས་བྲིས ?
ལན་ནི། གཞུང་དུ་གསུངས་པའི་རིགས་པ་ལ། ཉེར་ལེན་སྔོན་སོང་གིས་སྒྲུབ་པ་ནི། རྩ་བར། རྣམ་ཤེས་མིན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །ཉེར་ལེན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འགྲུབ། །ཅེས་པ་ལྟར། ནས་ཀྱི་མྱུ་གུའི་ཉེར་ལེན་ལ་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ཞིག་ངེས་བར་དགོས་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྔ་མ་ཞིག་ངེས་བར་དགོས་པས་ཚེ་འདིའི་ཐོག་མའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ལའང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྔ་མ་ཞིག་ཡོད་དགོས། དེ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྔར་ལྟར་རོ། །
གོམས་ལས་གསལ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ནི། རྣམ་འགྲེལ་ལས། གོམས་ལས་འདོད་ཆགས་སོགས་གསལ་བར། །མཐོང་ཕྱིར་འདོད་རྒྱལ་ཉིད་མིན་ཏེ། །རྒྱུ་མེད་སྐྱེ་བ་འགལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རང་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཆགས་སྡང་སོགས་གོམས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་བར་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་དཔེར་བྱས་ནས། བློ་ཐམས་ཅད་གོམས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པར་གསུངས་སོ། །སྦྱོར་ངག་ཏུ་བཀོད་ན། སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆོས་ཅན། ཆགས་སོགས་གོམས་པ་སྔོན་དུ་སོང་སྟེ། རང་རྒྱུད་ལ་ཆགས་སོགས་གསལ་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཚེ་འདིར་ཆགས་སོགས་གོམས་པ་ཉིད་ལས་ཕྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
རིགས་མཐུན་རྒྱུ་རུ་སྒྲུབ་པ་ནི། ཆགས་སོགས་སྔ་མ་ལས་ཆོས་ཅན། ཆགས་སོགས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགའ་ཞིག་ཕྱི་མ་འགའ་ཞིག་གི་བག་ཆགས་སད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །
རང་གི་མྱོང་ཚོད་དམ་ཐོས་བསམ་སྔོན་སོང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ནི། སྐྱེས་རབས་ལས། བསམ་གཏན་གོམས་བྱས་དྲན་པ་གསལ་བ་ཡིས། །ཚེ་རབས་སྔ་མ་དྲན་པའང་དེ་ན་ཡོད། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དེ་ལས་རྗེས་སུ་དཔོག །ཞེས་པ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་སྔ་མ་ཡོད་པར་གྲུབ་ཅིང་དེ་གྲུབ་པ་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་ཡོད་པར་ཡང་དོན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། ཚེ་སྔ་མ་ནས་འདིར་འོངས་ཤིང་འདི་ནས་ཕྱི་མར་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དུ་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །བཙས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པས་ནུ་ཞོ་འཐུང་ཤེས་པ་སོགས་ཚེ་འདིར་གསར་དུ་བསླབ་མི་དགོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་ཤེས་པའི་རིགས་མཐའ་དག་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་གོམས་ཤུགས་སུ་ཤེས་བར་བྱ་བ་གསུངས་སྟེ། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། བཙས་མ་ཐག་ཏུ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་པར། །ཁ་ཟས་ཟ་བར་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་དང་། །ནུ་ཞོ་འཐུང་བར་རྩོལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་། །དེ་དག་ཚེ་རབས་གཞན་ལ་གོམས་པའི་མཐུས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༣༣༽དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཡིད་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་འདོད་པར་བརྟག་པ་དུ་ཡིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཀག་ཡོད ?
ལན་ནི། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཡིད་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་དབང་པོ་རེ་རེ་བ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ་དབང་པོ་ཀུན་ཚོགས་པ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བཀག་པ་མཛད་དེ་། དེའང་དང་པོ་ལྟར་ན། མིག་ཁོ་ན་ཡིད་བློའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་དེའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱང་གཟུགས་ཁོ་ན་གསལ་བར་མཐོང་དགོས་ལ་དེ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ནུས་པ་ཡིན་པ་དང་མིག་དབང་མེད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་རྟོག་པའི་ཡིད་བློ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དང། དེ་བཞིན་རྣ་བ་སོགས་ལྷག་མ་ཀུན་ལའང་སྦྱར་རོ།། གལ་ཏེ་དབང་པོ་ཀུན་ཚོགས་པ་ལས་ཡིད་བློ་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་ཀུན་ཚོགས་པ་ལས་ཀྱང་ཡིད་བློ་གཅིག་མི་སྐྱེད་དེ། དེ་དག་སོ་སོའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་ཐ་དད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན། མིག་གིས་གཟུགས་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་བ་ལ་སྒྲ་འཛིན་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡོད་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་གྱུར་རོ། །
༣༤༽དབང་པོ་མེད་པའི་ལུས་ལས་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བ་འགོག་ཚུལ་བྲིས ?
ལན་ནི། གལ་ཏེ་དབང་པོ་མེད་པའི་ལུས་ལས་ཡིད་བློ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། དབང་པོ་མེད་པ་སྐྲ་སེན་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཡིད་བློ་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་། ཡིད་བློ་ནི་སེམས་ཡིན་ལ། དེ་དེ་དག་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཀྱང་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་རྒྱང་འཕེན་པ་རང་གི་ཁོང་པ་ནང་ན་ཡང་ངན་སོང་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་འཕོས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡོད་པར་ཁས་ལོངས་ཤིག ཅེས་འགོག་གོ།
༣༥༽རྒྱུ་ལུས་ལྡོག་པས་སེམས་ལྡོག་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་མི་འཐད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་དང་། ཕ་རོལ་པོས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ལུས་ལས་སེམས་མི་འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་མ་ཚང་བས་ཡིན་ཞེ་ན་གནོད་བྱེད་ཅི་ཡོད་?
ལན་ནི། རྒྱུ་ལུས་ལྡོག་པས་སེམས་ལྡོག་པར་སྨྲ་བའི་ལུགས་མི་འཐད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། རྒྱུ་ལུས་གནས་པ་ཉིད་ན་ཆོས་ཅན། སེམས་ལ་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཐལ། རྒྱུ་ལུས་ཚང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འོ་ན་ཤི་བ་དང་བརྒྱལ་བ་སོགས་ཇི་སྲིད་ལུས་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ། །ཞེས་དང་། ཕ་རོལ་པོས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ལུས་ལས་སེམས་མི་འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་མ་ཚང་བས་ཡིན་ཞེ་ན། ཡིད་བློ་དེ་ཡོད་ན་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་དེ་ཡོད་ལ། དབུགས་དེ་ཡང་རིང་ཐུང་འདྲེན་པ་སོགས་ཡིད་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བློ་དེ་ལས་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་འབྱུང་གི་དབུགས་ལས་ཡིད་བློ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་རག་ལས་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དབང་དུ་འགྱུར་གྱི་འབྲས་བུས་རྒྱུ་ལ་སླར་ཡང་དབང་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །
༣༦༽གལ་ཏེ་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་བཞིན། །ཉེས་པས་མི་མཐུན་ལུས་རྒྱུ་མིན། །ཞེས་སྡོང་བུ་རླན་གྱིས་གེགག་བྱས་པ་དང་ཏིལ་མར་གྱིས་བྱུག་པའི་ས་བོན་བཞིན་རླུང་སོགས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པར་བྱས་པས་ཤི་ལུས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུར་མི་རུང་ཞེས་པ་སུན་བྱིན་གང་གི་ཕྱོགས་སྔ་ཡིན ?
ལན་ནི། མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མིན་ནམ་སྙམ། ཡང་ན། ཤི་བའི་ལུས་ལ་ཆོས་ཅན། སླར་ཡང་སེམས་འཚོ་བར་འགྱུར་བར་ཐལ། རྒྱུ་ལུས་ཚང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་པའི་སུན་བྱིན་དེའི་ཕྱོགས་སྔ་ཡིན་ནོ། །
༣༧༽བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུས་རྟག་པ་ཡིན་པ་འགོག་པའི་གནོད་བྱེད་དང་དེ་མཚོན་པའི་དཔེའི་གསལ་ཁ་གྱིས ?
ལན་ནི། བློའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུར་འདོད་པའི་ལུས་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་མིན་པར་རྟག་པར་འདོད་ན་དེ་ལས་ཉེར་ལེན་ཅན་ནམ་འབྲས་བུ་སེམས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་མི་འགྱུར་བས་སོ། །དཔེར་ན། འཇིམ་པ་དེ་ཉིད་འཇིམ་པའི་རང་བཞིན་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པར་གནས་བཞིན་དུ་བུམ་སོགས་སུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །
༣༨༽ཁ་ཅིག་བཅུད་ལེན་སོགས་ཀྱིས་ལུས་རྒྱས་པ་ལས་ཤེས་རབ་སོགས་བློ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་ལུས་ལས་བློ་འབྱུང་བ་ཡང་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན་གནོད་བྱེད་ཇི་ལྟར་ཡོད།
ལན་ནི། དེ་འགོག་ཚུལ་ཡང་། ཤེས་རབ་སོགས་བློ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཁམས་སྙོམས་པར་བྱས་པ་གཟུང་དོན་དུ་བྱས་ནས་ལུས་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་སོགས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་སེམས་ལས་ཐ་དད་པའི་ལུས་གང་གིས་ཀྱང་དངོས་སུ་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འགག་པ་མཛད་དོ། །
༣༩༽ རྒྱང་འཕེན་པས་ཚེ་འདིའི་ལུས་ལས་བློ་གསར་དུ་སྐྱེ་ཚུལ་ཞིག་དང་དེར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་སྙིང་བསྡུས་ཤིག་བྲིས?
ལན་ནི། བློ་ནི་ལུས་ལ་བརྟེན་སྟེ་ཇི་ལྟར་ན་སྒྲོན་མེ་དང་འོད་ལྟར་ལུས་ཀྱི་འབྲས་བུའམ་ ཆང་དང་སྨྱོས་པ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ནམ་རྩིག་པ་དང་རི་མོ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ ལུས་ཞིག་པ་ན་ བློ་རྒྱུན་ཆད་པས་བློའི་ཆོས་སྙིང་རྗེ་སོཊ་སྐྱེ་བ་དུ་མར་གོམས་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་འདོད་དོ།། དེར་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་ལ་ གཉིས་ལས་དང་པོ་དུས་མི་མཉམ་པའི་རྟེན་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་ནི་ སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ན་དབུགས་འབྱུང་རྔུབ་དང་མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་བློ་རྣམ་ཤེས་དག་ནི་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་མེད་ཅན་དུ་ལུས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལས་སྐྱེ་བ་མེན་ཏེ་ གལ་ཏེ་སྐྱེ་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ དཔེར་ན་ རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་མ་སོང་ཡང་འབྱུང་བ་ཙམ་ལས་བློ་ཉིད་སྐྱེ་ན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་སྲོག་ཆགས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། གཉིས་པ་དུས་མཉམ་པའི་རྟེན་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཚུལ་ནི་ ལུས་སེམས་དུས་མཉམ་པར་ལུས་ལ་སེམས་གནས་པའོ་ཞེ་ན།དུས་མཉམ་པར་གནས་པ་ཞེས་པ་འདི་ཅི་ཞིག དུས་དེར་ཕན་ཚུན་ཕན་མ་བཏགས་བཞིན་བུམ་སྣམ་ཚོགས་པ་ཙམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་རྟེན་བརྟེན་པར་ཡང་མི་རུང་ལ། ཕན་བཏགས་ཏེ་ རྟེན་གྱིས་བརྟེན་པ་གནས་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་ན། གནས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་གིས་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། མེད་པ་ཞིག་གིས་རྟེན་བྱེད་པ་ཡིན། ཡོད་པ་རང་གྲུབ་ཟིན་ལ་རྟེན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་ལ་ མེད་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱར་མེད་པས་ན་ཡོད་མེད་གང་ཡིན་ཡང་དེ་དག་ལ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་མཉམ་པར་ཕན་མི་འདོགས་པས་བརྟེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།། གལ་ཏེ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་མི་འཐད་ཀྱང་གྲུབ་ཟིན་ཡོད་པའི་གནས་རྒྱུ་དེ་ནི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡོད་པ་འདི་ལ་རྟེན་གྱིས་གནས་པར་བྱེད་དགོས་པ་མེད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་པ་པོ་རང་ཉིད་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་ལས་གཞན་མིན་པ་སྟེ་ཐ་དད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་གྱིས་གནས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མ་བྱས་སོ། ། ཞེས་བརྟག་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །
༤༠༽ ལུས་དང་སེམས་དུས་མཉམ་པར་ལུས་ལ་སེམས་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་དེར་བརྟག་པ་དུ་ཡི་སྒོ་ནས་དགག་པ་མཛད་ཡོད།
ལན་ནི། བརྟག་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགག་པ་མཛད་དེ། དང་པོ་ནི། ཡིད་བློ་ཆོས་ཅན། ལུས་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་དུས་མཉམ་པའི་རྟེན་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་མཉམ་པ་ལ་ཕུན་ཚུན་ཕན་བཏགས་ཡ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བུམ་སྣམ་བཞིན་ནོ།། བརྟག་པ་གཉིས་པ་ནི། ཡིད་བློ་ཆོས་ཅན། ལུས་དེ་ཁྱོད་གྲུབ་ཟིན་དང་མ་ཟིན་གནས་པའི་རྟེན་དུ་མི་རུང་སྟེ། རང་གྲུབ་ཟིན་ལ་རྟེན་ཅི་ཡང་མི་དགོས་ལ་མ་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟག་པ་གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་དཔེར་ན་ཆུ་དང་སྤྱི་ལ་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་ཟིན་དེ་སྣོད་དང་རྫས་ལ་སོགས་པས་རྟེན་པ་བཞིན་རྟེན་བརྟེན་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བས་དེ་ཁེགས་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཆུ་སོགས་ཀྱི་རྟེན་འདི་ལའང་གོང་གི་རིགས་པ་དེ་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་མཉམ་པའི་སྣོད་དེས་ཆུ་རང་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གང་ལའང་གནས་པའི་རྟེན་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ། །
༤༡༽ ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་མཚན་གཞི་རེ་ངོས་འཛིན་གནང་?
ལན་ནི། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཁྱད་གཞི་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་གཞན་རྣམས་སྤངས་ནས་ཁྱད་གཞི་དེའི་སྟེང་གི་ཁྱད་ཆོས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བརྗོད་བྱར་བཟུང་བ་ནི་ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང་། ཁྱད་གཞི་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་རྣམས་མ་སྤངས་པར་ཁྱད་གཞི་ཙམ་བརྗོད་བྱར་བཟུང་བ་ནི་ཆོས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་མཚན་གཞི་ནི་རིམ་བཞིན། བུམ་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་དང་པོ་དང་། བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་གཉིས་པའི་མཚན་གཞི་ཡིན་ནོ། །
༤༢༽ རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ན་ཆོས་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གཉིས་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་མིན་རྒྱུ་མཚན་བཅས་ཁ་གསལ་བྲིས།
ལན་ནི། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ན་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གང་རུང་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པར་སེམས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་ན་བརྗོད་བྱེད་དོན་མཐུན་ཡིན་དགོས་པ་ལས་རི་བོང་གི་རྭ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ལ་བརྗོད་བྱ་དོན་མཐུན་གྱི་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་པའི་ཕྱིར་རོ། །
༤༣༽ འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་གཞུང་ནས་གསུངས་པ་དང་རང་གིས་བསམ་ཚོར་རེ་བཀོད་ནས་ཅི་ནུས་བྲིས།
ལན་ནི། གཞུང་ནས་གསུངས་པའི་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི། རྩ་བར། རྣམ་ཤེས་མིན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །ཉེར་ལེན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འགྲུབ། །ཅེས་པ་ལྟར། ནས་ཀྱི་མྱུ་གུའི་ཉེར་ལེན་ལ་ནས་ཀྱི་ས་བོན་ཞིག་ངེས་བར་དགོས་པ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ལ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྔ་མ་ཞིག་ངེས་བར་དགོས་པས་ཚེ་འདིའི་ཐོག་མའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཉེར་ལེན་ལའང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་སྔ་མ་ཞིག་ཡོད་དགོས། དེ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཡོད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་བསམ་ཚོར་སྦྱོར་ངག་ཏུ་བཀོད་ན། སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་རིག་པ་ཆོས་ཅན། རིག་པ་སྔ་མ་སྔོན་དུ་སོང་སྟེ། རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ད་ལྟའི་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །
༤༤༽ ཚོགས་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་མི་སྤོང་དང་། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་མི་སྤོང་གི་རབ་དབྱེ་བྲིས?
ལན་ནི། ཚོགས་དང་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། རང་གི་ཆ་ཤས་དུ་མ་འདུས་པའི་ཚོགས་པའམ་བརྗོད་བྱ་རགས་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། རང་གི་ཆ་ཤས་སམ་བརྗོད་བྱ་ཕྲ་མོ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལ་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་ལ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་ཚོགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་སྤོང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས་བུམ་པའི་གཟུགས་དྲི་ལ་སོགས་ཀྱིས་རང་འཛིན་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་བྱར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲས་རིགས་ཅན་བརྗོད་བྱར་མི་སྤོང་སྟེ། དཔེར་ན། བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས་རིགས་ཅན་གསེར་བུམ་ལའང་མིང་དེ་འཇུག་པས་གཞི་གཅིག་པར་རུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༤༥༽ དུ་མ་དུ་མའི་རྒྱུར་མི་འཐད་དང་དུ་མ་གཅིག་གི་རྒྱུར་མི་འཐད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་དང་དེའི་གནོད་བྱེད་གཉིས་རེ་རེ་བཞིན་ངོས་འཛིན?
ལན་ནི། དེ་སྐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་སྔ་ནི། མུ་སྟེགས་རྒྱང་འཕེན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གིས་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་གཅིག་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་དུ་མ་ཡོད་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེས་ཤེས་པ་རེ་རེ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། དབུགས་དེ་དག་ཆོས་ཅན། སྔ་ཕྱི་རིམ་ཅན་དུ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་མི་འཐད་པར་ཐལ། གོ་རིམ་དང་ལྡན་པར་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་རྟག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ།། གལ་ཏེ་རང་གི་རིགས་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེ་ན། དང་པོ་མངལ་དུ་སྐྱེས་མ་ཐག་དབུགས་མི་འབྱུང་བར་ཐལ། དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། སྐྱེ་བ་སྔ་མ་མེད་པར་འགལ་ལོ།། ཞེས་དུ་མ་དུ་མའི་རྒྱུར་མ་འཐད་པའི་གནོད་བྱེད་དང་། གལ་ཏེ་དབུགས་དུ་མ་སེམས་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། དུ་མའི་རྒྱུ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཞན་པ་དང་དབུགས་བསྡམས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ན་ཆོས་ཅན། ཡིད་བློ་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དབུགས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཅིག་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། རླན་དང་བྲལ་བའི་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །ཞེས་དུ་མ་གཅིག་གི་རྒྱུར་མི་འཐད་པའི་གནོད་བྱེད་བསྟན་ནོ། །
༤༦༽ གཞན་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་རིགས་འདྲ་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཁྱོད་རང་ལ་ཡང་ཤེས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་མང་པོ་བྱུང་བའི་སྐྱོན་རང་ལའང་མཚུངས་ཞེ་ན་དེ་མི་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་སྤོང་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན?
ལན་ནི། དེ་མི་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་སྤོང་ནི། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སྔ་མ་གཅིག་ནི་ཆོས་ཅན། ཕྱི་མ་གཅིག་ཁོ་ནའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་གྲུབ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དོན་གཞན་གཟུགས་ལ་ཆགས་པས་དོན་གཞན་སྒྲ་ལ་ངེས་པ་འདྲེན་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་དེ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡིད་རྟོག་ནི་རིམ་བཞིན་སྐྱེས་ལ། རྟོག་མེད་རྣམས་ནི་རྐྱེན་གསུམ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཚོགས་པའི་རིམ་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྤོང་ངོ་། །
༤༧༽ གོམས་པ་མཐའ་མེད་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་པ་དཔེ་གང་གིས་ཐོགས་ནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་རྩོད་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ?
ལན་ནི། རྩ་བར། གོམས་ལས་ཁྱད་པར་འགྱུར་ན་ཡང་། །མཆོངས་དང་ཆུ་ཡི་དྲོད་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་ལས་འདས་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་གྲུབ་པ་ན་བརྩེ་སོགས་གོམས་པ་ལས་སྔར་བས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་འགྱུར་ན་ཡང་། མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་མི་སྲིད་དེ་ཇི་ལྟར་ན་མཆོངས་པ་ཇི་ལྟར་གོམས་ཀྱང་ཚད་མེད་དུ་མཆོངས་མི་སྲིད་པ་དང་། ཆུ་ཇི་ལྟར་བསྐོལ་ཀྱང་དེ་ཡི་དྲོད་མཐའ་མེད་དུ་འཕེལ་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ།། ཞེས་རྩོད་དོ། །
༤༨༽ སྙིང་རྗེ་གོང་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་ཀྱང་དེ་སྟོན་པ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་རུང་བའི་ལན་གཞུང་དང་མཐུན་པར་གནང་དགོས?
ལན་ནི། བརྩེ་ལྡན་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། །ཐབས་རྣམས་ལ་ནི་མངོན་སྦྱོར་མཛད། །ཐབས་བྱུང་དེ་རྒྱུ་ལྐོག་གྱུར་བ། །དེ་འཆད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་པའི་བརྩེ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཅན། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དུ་རང་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ཐབས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་སྟེ། ཐབས་བྱུང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཐབས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མ་རྟོགས་པར་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནའོ། །ཞེས་སོ། །
༤༩༽ སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་བཤད་སྐབས་ཐབས་གོམས་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བསྟན་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན།
ལན་ནི། ཐབས་གོམས་པ་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བསྟན་ཚུལ་ནི། རྩ་བ་ལས། དེ་དོན་ཕྱིར་ན་ཐབས་གོམས་པ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། གཞན་ལ་བདེན་བཞི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་བཞེད་ནས་རྒྱུ་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་གཉིས་ལན་གྲངས་དུ་མར་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དངོས་སུ་སྟོན་པའི་ཚད་མའི་སྐྱེ་བུ་འཁྲུངས་པས་སྟོན་པ་ཞེས་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
༥༠༽ སྒྲུབ་བྱེད་གསུམ་པ་རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་བདེ་གཤེགས་ཀྱི་གོ་དོན་དང་། རྒྱུ་སྤངས་ཡོན་ཏན་གསུམ་བདེ་གཤེགས་ཞེས་པའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་ངོས་ཟུངས?
ལན་ནི། རང་དོན་ཕུན་ཚོགས་བདེ་གཤེཊ་ཀྱི་གོ་དོན་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྤོང་བྱེད་བདག་མེད་པ་དེ་རིགས་པས་ངེས་པ་ལྟར་མཐོང་ལམ་དུ་མཐོང་བའམ་སྒོམ་ལམ་དུ་མཐོང་ཟིན་སྒོམ་པར་བྱས་པའམ་སྦྱོར་བ་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཐར་ཕྱིན་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་མངའ་བ་ཞིག་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ནི། ལེཊ་པར་གཤེགས་པ། སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པ། མ་ལུས་པར་གཤེགས་པ་བཅས་སོ། །
༥༡༽ སུ་ག་ཏའི་སྒྲ་ལས་དྲངས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ལས་ལེགས་པར་དང་སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་ཚུལ་ཁ་གསལ་གནང་?
ལན་ནི། ལེཊ་པར་གཤེཊ་ཚུལ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་མིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྤོང་བྱེད་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མཐོང་ལམ་དུ་མཐོང་། སྒོམ་ལམ་དུ་མཐོང་ཟིན་སྒོམ་པར་བྱས་ནས་ལེགས་པར་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་ལེགས་པར་གཤེགས་པའོ།། སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་ཚུལ་ནི། བདག་ལྟའི་ས་བོན་མ་ལུས་པ་དྲུང་ནས་སྤངས་པས་་སྡུག་ཀུན་གྱི་ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་སླར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་མཛད་པས་ན་སླར་མི་གཤེགས་པའོ། །
༥༢༽ མ་ལུས་པར་གཤེགས་པ་དེས་སྟོན་པ་དང་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཁྱད་འབྱེད་ནུས་མིན་གང་། མི་ནུས་ན་དང་པོ་གཉིས་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལའང་ཚང་བས་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་འགྱུར་བའི་དོགས་ལན་འདེབས?
ལན་ནི། མ་ལུས་པར་གཤེགས་པ་དེས་སྟོན་པ་དང་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཁྱད་འབྱེད་ནུས་ཏེ། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ཏེ། མཆོངས་པ་དང་རྟ་གད་དུ་དགོད་པ་དང་སེམས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་མ་བཞག་སོགས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་མ་སྤངས་པར་ལུས་པའི་ཕྱིར་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་མེད་ལ་ཤིནྟུ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ལྟའི་བགས་ཆགས་ཕྲོ་མོའང་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༥༣༽ གཞན་གྱིས་མ་ལུས་པར་སྤངས་མི་སྲིད་པར་བརྟག་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་གནང་འདུག་པ་དང་དེར་ལན་གནང་ཚུལ་བྲིས?
ཞུ་ལན། བརྟག་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་གནང་འདུག་ཞེ་ན། ཆགས་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤོང་དུ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ་ཡང་དེ་དག་སྤོང་བའི་ཐབས་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་ཐབས་ནི་ཡོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུས་དེ་སྤོང་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལས་ཡིན་ནམ་ཞེས་གནང་བ་འདུག་པ་དང། དེར་ལན་གནང་ཚུལ་ཡང། དེ་གསུམ་གང་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱོན་རྣམས་རེས་འགའ་འབྱུང་བ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མིན་པ་དང་། རྒྱུ་དེ་ཡི་ནི་གཉེན་པོ་གོམས་པས་ཟད་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཐབས་མེད་པའང་མིན་པ་དང་། རྒྱུ་ཡི་རང་བཞིན་གང་མེད་ན་འདི་ཀུན་མི་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུབ་ནུས་པས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་སྤོང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །
༥༤༽ སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་སྐྱོབ་པའི་གོ་དོན་དང་དེས་སྟོན་པ་ཚད་མར་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་བྲིས།
ལན་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་སྐྱོབ་པའི་གོ་དོན་ནི། གཞན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་སློབ་ལམ་རྩོམ་པ་ཀུན་ཀྱང་གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་མཛད་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པའི་ལག་རྗེས་ཡིན་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཟིགས་ཤིང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པ་མཛད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་སྟོན་པ་ཚད་མ་སྒྲུབ་ཚུལ་ནི། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ན་ཐར་འདོད་རྣམས་ལ་ཚད་མའི་སྐྱེ་བུ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
༥༥༽ གོང་བཤད་ལུགས་འབྱུང་གི་རིགས་པ་བཞི་པོ་རྟགས་ཆོས་དོན་གསུམ་ཚང་བར་གོ་བདེ་བ་རེ་བྲིས་གནང་དགོས?
ལན་ནི། རིགས་པ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་འགྱུར་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ།། རིགས་པ་གཉིས་པ་ནི། དེ་དང་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱང་སེམས་མཐོང་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་བདེ་གཤེགས་འབྱུང་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་མཐོང་ལམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། རིགས་པ་གསུམ་པ་ནི། དེ་དང་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་ཆོས་ཅན། རང་རྒྱད་ལ་སྐྱོབ་པ་ཞེས་པའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་རུང་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་སྤངས་པ་མཐར་ཐུག་བརྙེས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། རིགས་པ་བཞི་པ་ནི། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཆོས་ཅན། གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་གྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་མ་ནོར་བ་མ་ལུས་པར་མཁྱེན་པའི་ཀུན་མཁྱེན་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐབས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་པ་ལྟར་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་ནུས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།
༥༦༽ སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་པ་བཞི་པོ་རེ་རེས་སྟོན་པ་ཚད་མར་གྲུབ་ནུས་སམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་ཕན་བཞེད་དང་སྟོན་པ་ཡིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་གྲུབ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་སྟངས་གོ་བདེ་ཞིག་རང་གིས་ཅི་ཤེས་བྲིས?
ལན་ནི། སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྒྲུབ་བྱའི་ལམ་དང་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། བསམ་སོགས་ལུགས་བྱུང་ལམ་བཞིན་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་དང་སྐྱོབ་སོགས་ལུགས་ལྡོག་ཤེས་བྱེད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །
༥༧༽ སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་པོ་གཅིག་གམ་ཐ་དད། གཅིག་ན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་འགལ་ལ། ཐ་དད་ན་སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་མིན་པར་མི་འགྱུར་རམ?
ཞུ་ལན། སྒྲུབ་བྱེད་བཞི་པོ་ཐ་དད་ཡིན་ནོ། འདི་ལྟར་ཡིན་ན་སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་མིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་སྐབས་ཀྱི་སྟོན་པ་ནི་རྒྱུའི་སྐབས་ཀྱི་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་འདོད་ཀྱི་བསམ་འདི་ཡིན་ལ། དེ་ལ་འབྲས་མིང་རྒྱུ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ཞིང་། བདེ་གཤེགས་ནི་འབྲས་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཡིན་པས་སྟོན་པ་བདེ་གཤེགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ།།
༥༨༽ སྐྱོབ་སོགས་ལུགས་བཟློག་ཀྱི་ཤེས་བྱེད་རྣམས་ལུགས་བཟློག་གི་གོ་རིམ་ལྟར་མ་ནོར་བ་ངོས་ཟུངས?
ཞུ་ལན། སྐྱོབ་སོགས་ལུགས་བཟློག་ཀྱི་ཤེས་བྱེད་རྣམས་ལུགས་བཟློག་གི་གོ་རིམ་པ་ལྟར་མ་ནོར་བ་ནི། ༡ སྐྱོབ་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་བཤད། ༢ དེ་ལས་བདེ་གཤེགས་རྟོགས་པར་བསྟན། ༣ དེ་ལས་སྟོན་པ་རྟོགས་པར་བསྟན། ༤ དེ་ལས་བརྩེ་ལྡན་རྟོགས་པར་བསྟན་པའོ། །
༥༩༽ ལུགས་བཟློག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོ་སྐྱོབ་པ་དེ་དང་སྔར་གྱི་སྐྱོབ་པ་གཉིས་ཁྱད་ཡོད་མེད་ཇི་ལྟར་ཡིན?
ལན་ནི། ལུགས་བཟློག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་པོ་སྐྱོབ་པ་དེ་དང་སྔར་གྱི་སྐྱོབ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ། སྔར་གྱི་སྐྱོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གཟིགས་པའི་ལམ་དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་གཞན་ལའང་དེ་དག་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུང་པས་དེ་འདྲའི་ལམ་དེས་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་ལས་གཏན་དུ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྐྱོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེ་དང་། ལུགས་ཟློག་གི་སྐབས་ཀྱི་སྐྱོབ་པ་ནི། བདེན་པ་བཞི་ནི་སྟོན་པར་མཛད་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྐྱོབ་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་སྟོན་པ་པོ་སྐྱོབ་པར་གྲུབ་པ་དེ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
༦༠༽ ཤེས་བྱ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ངོས་ཟུངས?
ལན་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གཞུང་ལས། སྡུག་བསྔལ་འཁོར་བ་ཅན་ཕུང་པོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྐྱེ་འཆིའི་རྒྱུན་གྱིས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁོར་བ་ཅན་གྱི་ཟག་བཅས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་ཡིན་ནོ། །
༦༡༽འཁོར་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞུང་གང་གིས་བསྟན། དེ་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་སྦྱོར་ངག་གི་ལམ་ནས་བཀོད་དགོས?
ལན་ནི། འཁོར་བ་ཡོད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་གཞུང་གང་གིས་བསྟན་ཞེ་ན། རྣམ་ཤེས་མིན་པ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི། །ཉེར་ལེན་མིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འགྲུབ།། ཅེས་པའི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། ། དེ་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་སྦྱོར་ངག་གི་ལམ་ནས་བཀོད་ན། འཁོར་བ་ཆོས་ཅན། ཡོད་དེ། འཁོར་བ་པོ་རྣམ་ཤེས་རང་གི་ཉེར་ལེན་སྔོན་སོང་མིན་པ་ཉིད་ལས་ཁྱོད་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
༦༢༽ ཆགས་སོགས་སྔོན་གོམས་པ་ལས་མི་བྱུང་བར་ལུས་ལས་འབྱུང་ན་ཆགས་སྡང་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་མེད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན?
ལན་ནི། ཆགས་སོགས་འདི་སྔོན་གོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མིན་པར་ལུས་ཙམ་ལས་སྐྱེ་ན་རང་རང་གི་རིགས་འདྲ་སྔ་མ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་སོགས་ཤས་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པར་ཡང་ངེས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའམ། ཡང་ན་རྒྱུ་ལུས་ནི་རྟག་ཏུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཆགས་སྡང་སོགས་བློ་རྣམ་པ་ཀུན་ཀྱང་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་མེད་པར་དུས་ཀུན་གྱི་ཚེ་ན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །
༦༣༽ ཕྱི་རོལ་པས་སྣ་ཚོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་ཡིན་པ་དཔེ་གང་གིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་ཞིག་བྲིས?
ལན་ནི། ཕྱི་རོལ་པས་སྣ་ཚོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་ཡིན་པ་དཔེ་གང་གིས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཚེར་མ་དང་སྲན་མ་ལ་སོགས་ཀྱི་རྣོ་བ་དང་ཟླུམ་པ་ཉིད་སོགས་སུས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྩེ་གཏོད་པ་དང་ཟླུམ་པོར་བྱས་པ་མིན་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ན་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོས་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་བོ། །
༦༤༽ ཆགས་བྲལ་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་ནི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །ཞེས་པའི་གཞུང་འགྲེལ་བྲིས?
ལན་ནི། གཞུང་འདིའི་འགྲེལ་པ་ནི། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་སྟེ། སྐྱེས་མ་ཐག་ནས་ནུ་ཞོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡུལ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ་ཞེས་ནི་སྔོན་གྱིས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྐྱེས་བུའི་སྐྱེ་བ་མ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཞེས་པའོ། །
༦༥༽ སེམས་ཅན་ནི་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་ཐར་བ་མེད་ཅེས་པའི་འདོད་པ་འགོག་ཚུལ་ཞིག་བྲིས?
ཞུ་ལན་ནི། ནང་པས་དེ་འགོག་ཚུལ་ནི། རྩ་བ་ལས། འདོད་དང་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བདག་ཡོད་ཅིང་དེ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཅག་ལྟར་ཐར་པ་མེད་པར་འདོད་རུང་ཡང་། རང་ལ་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནམ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགོག་གོ །
༦༦༽ ལྷན་གཅིག་སྐྱེས་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར། །སྤངས་ན་ཡང་སྲིད་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་པའི་ལན་དེ་རྩོད་རྙོག་གང་གི་ལན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན?
ལན་ནི། རྩ་བར། གལ་ཏེ་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བྲལ་ཕྱིར། །ལམ་དང་པོ་ནི་སྲིད་མེད་འགྱུར། །ཞེས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་མཐོང་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་པོར་ཡང་སྲིད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་ལན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
༦༧༽ རྒོལ་བས་གཏན་དུ་གྲོལ་བ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དཔེ་གང་གི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་ཚུལ་ཞིག་བྲིས?
ལན་ནི། རྒོལ་བས་གཏན་དུ་གྲོལ་བ་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། ཉེས་བཅས་ཀྱི་སེམས་ལ་ལམ་ཉེས་མེད་འབྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་དཔེ་དེ་ལྟར་བཀོད་ནས་ སེམས་རྒྱུད་དྲི་མ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་གནས་གྱུར་ཐོབ་ཀྱང་སྔར་གནས་མ་འགྱུར་བའི་སྐབས་དང་མཚུངས་པ་སླར་ཡང་སྐྱོན་འབྱུང་བར་སྲིད་པས་གཏན་དུ་གྲོལ་བ་མེད་ཅེས་སྒྲུབ་བོ། །ཞེས་སོ། །
༦༨༽ གཞོམ་བྱ་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་དེ་གང་། དེ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱིགཉེན་པོ་གང་གི་བསྟན་པའི་གཞུང་ཡང་བྲིས?
ཞུ་ལན། གཞོམ་བྱ་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ནི། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོ་བསྟན་པའི་གཞུང་ནི། སྟོང་ཉིད་ལྟ་དང་དེ་འགལ་ཕྱིར། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཉེས་ཀུན་དང་། །འགལ་བར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ལགས། །
༦༩༽ བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡོད་ན་གྲོལ་མི་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གོ་བདེ་ཞིག་བྲིས?
ཞུ་ལན། རྒྱུ་མཚན་ནི། བདག་མེད་པ་སྒོམ་པ་མ་གཏོགས་བདག་ཡོད་པར་འཛིན་བཞིན་ཐར་པའི་ལམ་གཞན་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློས་བདག་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་རྨོངས་པ་ཅན་དེས་ཡུལ་བདག་དེ་ལ་ངའོ་ཞེས་རྟག་ཏུ་ཞེན་པས་བདག་དེ་བདེ་བ་ལ་འཕྲད་པར་འདོད་ནས་ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་སྲིད་པས་བདག་དང་བདག་གི་བའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ་སྐྱོན་དུ་མི་ལྟ་ཞིང་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་སྲིད་པ་སྐྱེས་ནས། ང་ཡི་ཞེས་བདག་དེའི་བདེ་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་མཐའ་དག་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པས་བདག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་སྲིད་པར་འཁོར་བར་འགྱུར་ལ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཡོད་ན་འགའ་ཞིག་ལ་གཞན་དུ་ཤེས་པ་འབྱུང་ཞིང་། བདག་གཞན་གྱི་ཆ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཟུང་བ་ལས་རང་ཕྱོགས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཆགས་པ་དང་གཞན་ཕྱོགས་ལ་སྡང་བ་སྐྱེ་ཞིང་ཆགས་སྡང་འདི་དག་དང་ནི་ཡོངས་སུ་འབྲེལ་བ་ལས་ང་རྒྱལ་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །
༧༠༽ རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་བདག་ཏུ་འཛིན་ཀྱང་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པས་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་མི་སྲིད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན?
ཞུ་ལན། དེ་མི་སྲིད་པའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ངེས་པར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དེ་ནི་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་། བདག་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དེ་ཉེས་མེད་དུ་ཞེན་པས་ན་དེའི་ངོར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བདག་ཡོད་ཀྱི་ལྟ་བ་དེ་མ་བཏང་གི་བར་དུ་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་འབྲལ་བའི་ཐབས་ཡོད་པ་མིན་ནོ། །
༧༡༽ སློབ་དཔོན་གྱིས་བདག་འཛིན་སྤོང་བར་གདམས་ཚུལ་དང་། བདག་མེད་མཐོང་བ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་འགོག་ཚུལ་བྲིས?
ལན་ནི། དེ་ཕྱིར་གྲོལ་འདོད་ཐོག་མེད་པའི། ། རྒྱུ་ཅན་རིགས་མཐུན་ས་བོན་ལས། ། བྱུང་བའི་འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་དག ། རྩ་བ་ཉིད་ནས་དབྱུང་བར་གྱིས། །བདག་མེད་མ་གོམས་ན་ཐར་པ་མེད་པ་དེ་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གཏན་དུ་གྲོལ་བར་འདོད་པས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ་འོང་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡུལ་དོན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བློ་གོམས་པ་ཙམ་གྱི་རང་གི་རིགས་མཐུན་པའི་ས་བོན་སྔ་མ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དག་བདག་མེད་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རལ་གྲིས་རྩ་བ་ཉིད་ནས་དབྱུང་བར་གྱིས་དང་ཐར་པ་འཆི་མེད་ཞི་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཉམས་དགའ་བར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གདམས་པའོ། །བདག་མེད་མཐོང་བ་ལས་གཞན་པའི་ལམ་འགོག་ཚུལ་ནི། རྩ་བར། ལུང་ནི་དེ་ལྟའི་དངོས་ཡིན་པའི། ། རྒྱུ་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ནི། ། ལུང་ཙམ་གྱིས་ནི་གྲོལ་བར་ཡང་། ། སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་མགུ་བྱེད་མིན། །ཞེས་དབང་ཕྱུག་སོགས་ཀྱིས་བདག་ཡོད་ཀྱང་ཐར་པ་ཐོབ་ཡོད་པ་འགོག་པ་དང་། ལས་དང་ལུས་དག་གནས་ན་ཡང་། ། གཅིག་མེད་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་གསུམ་ཅན། ། སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ། ས་བོན་མེད་པར་མྱུ་གུ་བཞིན། །ཞེས་གཅེར་བུ་པ་སོགས་ཀྱིས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་དང་ལུས་ཟད་པས་གྲོལ་བ་ཡིན་པ་སོགས་འགོག་པ་ཡིན་ནོ།།
༧༢༽ བརྩེ་བས་ལེགས་དང་ཡེ་ཤེས་ལས། །བདེན་པ་གསུངས་མཛད་སྒྲུབ་བྱེད་བཅས། །དེ་གསུངས་བར་ཡང་མངོན་སྦྱོར་ལྡན། །གང་ཕྱིར་དེ་ན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་པའི་གཞུང་གི་ཚིག་དོན་ཁྲོལ་ ?
ལན་ནི། གཞུང་གི་ཚིག་དོན་ནི། ཇི་ལྟར་ན་བརྩེ་བ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ་བརྩེ་བས་གདུལ་བྱ་ལ་མི་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེགས་པ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཁྱེན་པ་ཡོད་པར་གྲུབ་སྟེ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་དངོས་པོའི་གནས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་མི་བདེན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་བདེན་པ་གསུངས་པར་མཛད་པས་ན་ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་པ་པོ་ནི་དེ་ལྟར་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེར་མ་ཟད་དེ་འདྲའི་མཁྱེན་བརྩེ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་དུ་མི་འབྱུང་བས་ལམ་དུས་ཀྱི་ཕན་བཞེད་དང་སྟོན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་པ་དང་བཅས་པས་ན་དེ་འདྲ་ཡོད་པར་སྲིད་པ་ཉིད་ཡིནནོ། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེགས་ཤིང་བདེན་པའི་ལམ་དེ་གདུལ་བྱ་ལ་གསུངས་པར་ཡང་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་པར་མངའ་བ་གང་གི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱོབ་པར་མཛད་པས་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་མཁྱེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མ་བསྟན་ན་གདུལ་བྱ་སྐྱོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ལམ་བསྟན་པར་མཛད་པས་ན། སྟོན་པ་དེ་འདྲ་བ་རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་རྣམས་ལ་མི་སླུ་བ་དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །
བསམ་འཆར།